Die erste Phase des Forschungsprogramms am königlichen Gymnasium des antiken Mieza wurde im Rahmen der Programmvereinbarung abgeschlossen, die im August 2024 von der Kulturministerin Lina Mendoni und dem Bürgermeister von Naoussa Nikos Koutsoyiannis unterzeichnet wurde.
Aktuell – Die vom Ephorat für Altertümer von Imathia unter der Leitung der Ehrenephorin Angeliki Kottaridis durchgeführten Forschungen umfassten Ausgrabungen, Reinigung und Dokumentation der Funde, Konservierung, Untersuchung und Korrelation mit Funden aus früheren Ausgrabungsperioden sowie Vorarbeiten (Entwurf, Untersuchung architektonischer Elemente und Strukturen) zur Vorbereitung der Studie zum Schutz und zur Aufwertung des monumentalen Komplexes und die Restaurierung des westlichen Teils des Xaistos, der dorischen Stoa, wo der Laufsteg praktiziert wurde.
Die Ausgrabungen an für das Verständnis der architektonischen Struktur des gewaltigen Bauwerks entscheidenden Stellen bestätigten die Errichtung des Komplexes Mitte des 4. Jahrhunderts nach einem einheitlichen Plan und damit die Verbindung mit Philipp II. (359–336 v. Chr.) und Alexander dem Großen.
Neu ist die Entdeckung der Raumkonfiguration in gigantischem Ausmaß: Der natürliche Fels (Porolit) des Untergrunds wurde so abgebaut, dass drei enorme, horizontale, absolut flache Terrassen (mit einer Fläche von ca. 14 Acres) entstanden, die sich in streng geometrischer Abfolge vom Südwesten, wo sich der darüberliegende Südwestkomplex befindet, über den Norden, wo sich die Palästra befindet, bis hin zum Osten, wo sich am tiefsten Punkt die zweistöckige Arkade des Xaistos erstreckte und eine Länge von fast 200 Metern erreichte.
Es ist nicht ausgeschlossen, dass die Skalierung der Niveaus der einzelnen Funktionseinheiten des Gymnasiums einer Hierarchie ihrer Funktion entspricht.
An der Wand mit den Flohkrebsen des Xaistos sowie an architektonischen Elementen (Kapitellen usw.) sind noch immer hochwertige weiße Mörtel erhalten, die denen der Königsgräber und des Palastes von Aigai entsprechen. Generell lassen sich Übereinstimmungen und Ähnlichkeiten mit dem Palast von Aigai beobachten, die, wie es scheint, Merkmale der „klassischen makedonischen Architektur“ darstellen, aber auch Unterschiede aufgrund der unterschiedlichen Funktion.
Ein wesentliches Merkmal des Mieza-Gymnasiums ist neben seiner Größe die umfangreiche Verwendung von Kalkstein-Ecksteinen; tatsächlich sind im Bereich zwischen der Palästra und dem südwestlichen Komplex stellenweise bis zu zwei Meter hohe Mauersteinblöcke erhalten.
Die Salbung junger Athleten mit Öl war ein unverzichtbarer Bestandteil des Lebens im Gymnasium. Die im Xistos und in der Palästra gefundenen Fragmente panathenäischer Amphoren zeigen, dass die jungen Sprösslinge der makedonischen Elite das erlesene und keineswegs billige Öl aus den heiligen Bäumen Athens bevorzugten. Der bewegendste Fund sind jedoch vier Griffel, wie sie Aristoteles Schüler zum Aufschreiben ihrer Übungen verwendeten. (opm)
Ερευνητικό πρόγραμμα στο βασιλικό γυμνάσιο της αρχαίας Μίεζας
Ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση του ερευνητικού προγράμματος στο βασιλικό γυμνάσιο της αρχαίας Μίεζας, στο πλαίσιο της Προγραμματικής Σύμβασης, η οποία υπογράφηκε από την Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και τον Δήμαρχο Νάουσας Νίκο Κουτσογιάννη, τον Αύγουστο του 2024.
Η έρευνα που πραγματοποιείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας, υπό τη διεύθυνση της επίτιμης εφόρου Αγγελικής Κοτταρίδη περιλάμβανε ανασκαφή, καθαρισμό και τεκμηρίωση των ευρημάτων, συντήρηση, μελέτη και συσχέτιση με τα ευρήματα των παλαιότερων ανασκαφικών περιόδων, αλλά και προκαταρκτικές εργασίες (σχεδίαση, μελέτη αρχιτεκτονικών μελών και δομών) για την εκπόνηση της μελέτης προστασίας και ανάδειξης του μνημειακού συγκροτήματος και αναστήλωσης του δυτικού τμήματος του ξυστού, της δωρικής στοάς όπου γινόταν η εξάσκηση στον αγώνα δρόμου.
Η ανασκαφή που πραγματοποιήθηκε σε σημεία κρίσιμα για την κατανόηση της αρχιτεκτονικής δομής του τεράστιου οικοδομήματος επιβεβαίωσε την κατασκευή του συνόλου στα μέσα του 4ου αιώνα σύμφωνα με ένα ενιαίο σχέδιο και συνακόλουθα την συσχέτιση με τον Φίλιππο Β΄(359-336 π.Χ.) και τον Μεγαλέξανδρο.
Νέο στοιχείο είναι η ανακάλυψη της διαμόρφωσης του χώρου σε γιγαντιαία κλίμακα: ο φυσικός βράχος (πωρόλιθος) του υπεδάφους απολαξεύτηκε, ώστε να σχηματιστούν τρία τεράστια, οριζόντια, απολύτως επίπεδα άνδηρα (έκτασης περ. 14 στρεμμάτων) που αναπτύσσονται σε αυστηρά γεωμετρική αλληλουχία από τα νοτιοδυτικά, όπου βρίσκεται το υπερκείμενο νοτιοδυτικό συγκρότημα, προς τα βόρεια, όπου η παλαίστρα και τα ανατολικά όπου, στο χαμηλότερο σημείο, εκτεινόταν η διώροφη στοά του ξυστού που έφτανε σε μήκος σχεδόν τα 200 μέτρα.
Δεν αποκλείεται η κλιμάκωση των επιπέδων των διάφορων επί μέρους λειτουργικών ενοτήτων του γυμνασίου να αντιστοιχεί σε ιεράρχηση της λειτουργίας τους.
Στον τοίχο με τους αμφικίονες του ξυστού, αλλά και σε αρχιτεκτονικά μέλη (κιονόκρανα κλπ.) σώζονται ακόμη εξαιρετικής ποιότητας λευκά κονιάματα, ίδια με αυτά των βασιλικών τάφων και του ανακτόρου των Αιγών. Γενικότερα παρατηρούνται αντιστοιχίες και ομοιότητες με το ανάκτορο των Αιγών που αποτελούν, όπως φαίνεται, χαρακτηριστικά της «κλασικής μακεδονικής αρχιτεκτονικής», αλλά και διαφοροποιήσεις που οφείλονται στην διαφορετική λειτουργία.
Ένα βασικό χαρακτηριστικό του γυμνασίου της Μίεζας εκτός από το μέγεθος του είναι η εκτεταμένη χρήση πώρινων γωνιόλιθων, μάλιστα στην περιοχή ανάμεσα στην παλαίστρα και το νοτιοδυτικό συγκρότημα οι λίθινοι τοιχοβάτες σώζονται σημειακά σε ύψος που φτάνει τα δύο μέτρα.
Το άλειμμα των αθλούμενων νέων με λάδι ήταν απολύτως απαραίτητο στοιχείο της ζωής στο γυμνάσιο. Τα θραύσματα παναθηναϊκών αμφορέων που βρίσκονται στον ξυστό και στην παλαίστρα φανερώνουν ότι οι νεαροί γόνοι της μακεδονικής ελίτ προτιμούσαν το εκλεκτό και καθόλου φθηνό λάδι των ιερών δένδρων της Αθήνας, ωστόσο το πιο συγκινητικό εύρημα είναι τέσσερις γραφίδες από αυτές που οι μαθητές του Αριστοτέλη χρησιμοποιούσαν για να γράφουν τα γυμνάσματά τους.
