Das griechische Kulturministerium fördert ein Modell nachhaltiger Entwicklung durch die Wiederbelebung und Wiederverwendung historischer Gebäude in den Siedlungen Lakki und Lepida.
- Η πολιτιστική και αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της Λέρου μοχλός για βιώσιμη ανάπτυξη
Aktuell – Grundlage hierfür ist ein umfassender Strategieplan zur Förderung des kulturellen Erbes und der einzigartigen architektonischen und städtebaulichen Physiognomie der Insel. Die Ergebnisse eines vom Kulturministerium in Zusammenarbeit mit der Nationalen Technischen Universität Athen erstellten Forschungsprogramms dienen als Leitfaden für die Umsetzung dieses spezifischen Plans. Der Vorschlag betrifft die Förderung der beiden Siedlungen anhand eines nachhaltigen Entwicklungsmodells im kleinen Maßstab, das die kreative Gestaltung des Gebäude- und Stadtbestands aller früheren Epochen mit dem immateriellen Kulturerbe sowie innovativen Aktivitäten zur Entwicklung eines sanften Tourismus verbindet.
Kulturministerin Lina Mendoni erklärte: „Leros als Ganzes und insbesondere die Siedlungen in Lakki und Lepida stellen eine Herausforderung für ein nachhaltiges, kleinräumiges Entwicklungsmodell dar, das die Förderung der kulturellen und historischen Tradition und Physiognomie der Insel mit innovativen Maßnahmen verbindet, um die wirtschaftliche Entwicklung ihrer Bewohner auf der Grundlage der Prinzipien der Nachhaltigkeit zu gewährleisten. Die Siedlungen Lakki und Lepida, die vom Kulturministerium als historische Stätten ausgewiesen wurden, bilden ein einzigartiges architektonisches Ensemble der Zwischenkriegszeit in Griechenland, bestehend aus stattlichen, urbanen, modernen Wohnhäusern, Gewerbe- und Industriegebäuden, Krankenhäusern und Bildungseinrichtungen mit besonderen architektonischen und morphologischen Merkmalen des italienischen Rationalismus. Der architektonische Charakter dieser Siedlungen, der seit dem späten 19. und frühen 20. Jahrhundert intakt erhalten geblieben ist, zeugt von der Entwicklung des Ortes, die untrennbar mit seiner Geschichte und den sozialen, kulturellen und wirtschaftlichen Daten verbunden ist, die ihn geprägt haben. Unser Ziel, als wir 2021 die Nationale Technische Universität Athen mit der Durchführung dieses spezifischen Forschungsprogramms beauftragten, war es, das Gebäude zu erfassen Reichtum der Siedlungen zu fördern und Vorschläge zur Förderung ihrer besonderen architektonischen und städtebaulichen Physiognomie sowie zur Förderung einer integrierten Managementstrategie für ihre nachhaltige Entwicklung vorzulegen. Das kulturelle Erbe von Leros muss im Rahmen eines umfassenderen Entwicklungsplans erhalten werden, um das Interesse der Besucher zu wecken und den lokalen Produktionsprozess wiederzubeleben. Dabei muss jedoch ein moderner und flexibler Rechtsrahmen zum Schutz der Siedlungen und der Umwelt eingehalten werden.
Basierend auf den Ergebnissen des Forschungsprogramms eignet sich die denkmalgeschützte Stätte in Lakki und Lepida für die Einrichtung von Aktivitäten, die sich auf Folgendes beziehen können:
– Jahrestourismus, der die gezielten Interessen von Gruppen und Einzelpersonen befriedigt, wie etwa Architektur-, Kultur-, Medizin-, Militär-, Tauch-, Segel-, Wander-, Natur-, kulinarischer Tourismus sowie Tourismus spezieller sozialer Gruppen, wie etwa der über 65-Jährigen.
-Errichtung und Betrieb eines modernen „Asklepios“, das den Charakter einer Residenz bzw. eines touristischen Produkts haben wird und die historische medizinische Tradition mit modernster Forschung zur alternativen Prävention und Behandlung verbindet.
-Gründung und Betrieb einer modernen technischen Schule, einer „Mediterrane Akademie“, die technische und künstlerische Tradition und Ausdrucksform mit den modernsten Anliegen einer „intelligenten“ und nachhaltigen alternativen Produktion von Produkten mit einer unverwechselbaren räumlichen Identität verbindet.
Der Flugplatz und die Gebäude der Königlichen Schulen in Lepida bieten einen architektonisch besonderen Baubestand, der mit schwierigen Erinnerungen behaftet ist und zu zwei unterschiedlichen Einheiten gehört. In der ersten Einheit, in der Erinnerungen an den Flugplatz und das psychiatrische Abenteuer nebeneinander bestehen, wird eine touristische Entwicklung von besonderem Interesse vorgeschlagen: ein „modernes Asklepieion“ mit Aussicht auf einen ganzjährigen Betrieb, das auf die Behandlung von Körper und Geist abzielt. In der zweiten Einheit, in der die Nachkriegserinnerungen an Berufsschulen, Exil und Verlassenheit nebeneinander bestehen, wird eine moderne Bildungsaktivität vorgeschlagen: eine „Mediterrane Akademie“, ein Bauhaus der Moderne oder möglicherweise eine Aktivität, die den Bildungsinteressen der Marine entspricht. Dabei werden die großen Gebäude in Lepida und Lakki für Bildungs- und Kulturaktivitäten mit Entwicklungscharakter und überörtlicher Bedeutung genutzt. Der öffentliche Raum in Lepida wird mit der Reaktivierung der Gebäude und der Umgebung des ehemaligen Flugplatzes und der Königlichen Schulen kombiniert. Es ist die Entwicklung einer langen Küstenfront vorgesehen, die auch die Entwicklung von Meeresaktivitäten ermöglichen wird.
In Lakki lassen sich drei Gebäudekomplexe unterscheiden. Der erste, architektonisch und städtebaulich bedeutendste, ist ein Wohnkomplex, der sich durch die Gesamtstruktur und den Erhalt bedeutender Gebäude des italienischen Rationalismus auszeichnet. Der zweite ist ein Pflegekomplex mit einem großen funktionalen Krankenrevier besonderer Architektur. Der dritte ist potenziell marinistisch ausgerichtet, da er Teil der Marineanlagen der Insel ist, aber hauptsächlich große, funktional verlassene Gebäude umfasst. Der Schutz und die Förderung des historischen Ortes in Lakki konzentrieren sich im Rahmen einer umfassenderen Entwicklungsstrategie auf den Gebäudebestand und den öffentlichen Raum innerhalb der Schutzgrenzen sowie auf die natürliche und vom Menschen geschaffene Umwelt außerhalb der Grenzen des historischen Ortes, die ihn beeinflusst und von ihm beeinflusst wird. Darüber hinaus wird vorgeschlagen, die allgemeine Nutzung des öffentlichen Raums mit Verkehrs- und Parkraumplanung zugunsten von Fußgängern und Radfahrern zu berücksichtigen, wobei die Küstenlinie vor allem für soziale Aktivitäten genutzt werden soll, mit sanftem Verkehr, Gehwegsanierung und umfassender Pflege der städtischen Ausstattung. Es ist wichtig, umgehend mit dem Schutz und der Sanierung ausgewählter öffentlicher und privater Gebäude zu beginnen, damit diese als Vorbild dienen und den Weg für weitere Bauvorhaben ebnen können. Besonders wichtig ist auch die Ausgewogenheit der Nutzungen in der Siedlung, um den Wohncharakter bestimmter Gebiete zu wahren.
Η πολιτιστική και αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της Λέρου μοχλός για βιώσιμη ανάπτυξη
Το Υπουργείο Πολιτισμού προωθεί ένα πρότυπο βιώσιμης ανάπτυξης με αναβίωση και επανάχρηση των ιστορικών κτηρίων, στους οικισμούς Λακκί και Λέπιδα, στη βάση ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδίου, που έχει καταρτίσει, για την ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος και της μοναδικής αρχιτεκτονικής και πολεοδομικής φυσιογνωμίας του νησιού. Οδηγός για την υλοποίηση του συγκεκριμένου σχεδίου αποτελούν τα αποτελέσματα ερευνητικού προγράμματος που εκπονήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Η πρόταση αφορά στην ανάδειξη των δύο οικισμών ακολουθώντας ένα βιώσιμο αναπτυξιακό πρότυπο, μικρής κλίμακας, που συνδυάζει τη δημιουργική σύνθεση του κτηριακού και αστικού αποθέματος, όλων των προηγούμενων περιόδων, με την άυλη πολιτιστική κληρονομιά, αλλά και καινοτόμες δραστηριότητες, για ήπια τουριστική ανάπτυξη.
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε: «Η Λέρος στο σύνολό της, και ειδικότερα οι οικισμοί στο Λακκί και στα Λέπιδα, αποτελούν μια πρόκληση για ένα βιώσιμο αναπτυξιακό πρότυπο μικρής κλίμακας, το οποίο να συνδυάζει την ανάδειξη της πολιτισμικής και ιστορικής παράδοσης και φυσιογνωμίας του νησιού με καινοτόμες δράσεις, ώστε να εξασφαλίζουν την οικονομική ανάπτυξη των κατοίκων της, με βάση τις αρχές της βιωσιμότητας. Οι οικισμοί Λακκί και Λέπιδα, οι οποίοι έχουν χαρακτηριστεί ιστορικοί τόποι από το Υπουργείο Πολιτισμού, αποτελούν ένα μοναδικό στον ελληνικό χώρο αρχιτεκτονικό σύνολο του Μεσοπολέμου, που συντίθεται από αρχοντικές, αστικές, μοντέρνες κατοικίες, εμπορικά και βιομηχανικά κτήρια, νοσοκομεία και κτήρια εκπαίδευσης, με ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά του ιταλικού ρασιοναλισμού. Ο αρχιτεκτονικός χαρακτήρας των συγκεκριμένων οικισμών, που διατηρείται ανέπαφος, από τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα, αποτελεί τεκμήριο της εξέλιξης του τόπου άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορία του και τα κοινωνικά, πολιτισμικά και οικονομικά δεδομένα που τον διαμόρφωσαν. Στόχος μας, όταν αναθέσαμε, το 2021, στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο την εκπόνηση του συγκεκριμένου ερευνητικού προγράμματος, ήταν η καταγραφή του κτηριακού πλούτου των οικισμών και η υποβολή προτάσεων για την ανάδειξη της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής και πολεοδομικής φυσιογνωμίας τους, καθώς και η προώθηση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής διαχείρισης για τη βιώσιμη ανάπτυξή τους. Η πολιτισμική κληρονομιά της Λέρου πρέπει να διατηρηθεί ζωντανή, ως μέρος του ευρύτερου αναπτυξιακού σχεδιασμού, με στόχο την προσέλκυση του ενδιαφέροντος του επισκέπτη και την αναγέννηση της τοπικής παραγωγικής διαδικασίας, λειτουργώντας, ωστόσο, εντός ενός σύγχρονου και ευέλικτου νομοθετικού πλαισίου για την προστασία των οικισμών και του ευρύτερου περιβάλλοντος».
Βάσει των αποτελεσμάτων του ερευνητικού προγράμματος, ο διαβαθμισμένος ιστορικός τόπος στο Λακκί και στα Λέπιδα, προσφέρεται για την εγκατάσταση δραστηριοτήτων που μπορεί να αφορούν σε:
-Ετήσιο τουρισμό, που να ικανοποιεί εστιασμένο ενδιαφέρον ομάδων και ατόμων, όπως είναι ο αρχιτεκτονικός, πολιτιστικός, ιατρικός, πολεμικός, καταδυτικός, ιστιοπλοϊκός, περιπατητικός, φυσιολατρικός, μαγειρικός τουρισμός, αλλά και ο τουρισμός ειδικών κοινωνικών ομάδων, όπως οι 65+.
-Σύσταση και λειτουργία ενός σύγχρονου «Ασκληπιείου», που να έχει χαρακτήρα διαμονής ή τουριστικού προϊόντος, συνδέοντας την ιστορική ιατρική παράδοση με τις πιο σύγχρονες έρευνες για εναλλακτική πρόληψη και θεραπεία.
-Σύσταση και λειτουργία μιας σύγχρονης τεχνικής σχολής, μιας «μεσογειακής ακαδημίας», που να διασυνδέει την τεχνική και καλλιτεχνική παράδοση και έκφραση με τους πιο σύγχρονους προβληματισμούς για μια «έξυπνη» και βιώσιμη εναλλακτική παραγωγή προϊόντων με ειδοποιό χωρική ταυτότητα.
Λέπιδα
Η αεροναυτική βάση και τα κτήρια των Βασιλικών Σχολών στα Λέπιδα προσφέρουν κτηριακό απόθεμα ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής, φορτισμένο με δύσκολες μνήμες, που ανήκει σε δύο διακριτές ενότητες. Στην πρώτη ενότητα, στην οποία συνυπάρχουν μνήμες της αεροναυτικής βάσης και της ψυχιατρικής περιπέτειας, προτείνεται μια τουριστική ανάπτυξη ειδικού ενδιαφέροντος, ένα «σύγχρονο Ασκληπιείο», με προοπτικές ετήσιας λειτουργίας, με στόχο τη θεραπεία του σώματος και του νου. Στη δεύτερη ενότητα, στην οποία συνυπάρχουν οι μεταπολεμικές μνήμες των επαγγελματικών σχολών, της εξορίας και της εγκατάλειψης, προτείνεται μια σύγχρονη εκπαιδευτική δραστηριότητα, μια «μεσογειακή ακαδημία», ένα Bauhaus της σύγχρονης εποχής ή ενδεχομένως μια δραστηριότητα που να ανταποκρίνεται στα εκπαιδευτικά ενδιαφέροντα του Ναυτικού, αξιοποιώντας τα μεγάλα κτήρια, σε Λέπιδα και Λακκί, για τη φιλοξενία εκπαιδευτικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων αναπτυξιακού χαρακτήρα, υπερτοπικής σημασίας. Ο δημόσιος χώρος στα Λέπιδα συνδυάζεται με την επανενεργοποίηση των κτηρίων και του περιβάλλοντος χώρου της πρώην αεροναυτικής βάσης και των Βασιλικών Σχολών. Προτείνεται η ανάπτυξη ενός παράλιου μετώπου μεγάλου μήκους που θα επιτρέπει να αναπτυχθούν και θαλάσσιες δραστηριότητες.
Λακκί
Στο Λακκί διακρίνονται τρεις ενότητες κτηριακού αποθέματος. Η πρώτη, που είναι η πιο σημαντική από αρχιτεκτονικής και πολεοδομικής πλευράς, είναι οικιστική και χαρακτηρίζεται από τη συνολική οργάνωση και από την επιβίωση σημαντικών κτιρίων του ιταλικού ρασιοναλισμού. Η δεύτερη είναι νοσηλευτική, με ένα λειτουργικό θεραπευτήριο μεγάλης κλίμακας και ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής, ενώ η τρίτη είναι δυνάμει ναυτική, με την έννοια ότι αποτελεί μέρος της ναυτικής εγκατάστασης στο νησί, αλλά περιλαμβάνει, κυρίως, χρηστικά εγκαταλειμμένα κτήρια μεγάλης κλίμακας. Η προστασία και ανάδειξη του ιστορικού τόπου στο Λακκί εστιάζει στο κτηριακό απόθεμα και στον δημόσιο χώρο εντός των ορίων προστασίας και στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον εκτός των ορίων του ιστορικού τόπου, το οποίο τον επηρεάζει και επηρεάζεται από αυτόν, στην προοπτική μιας ευρύτερα αναπτυξιακής στρατηγικής. Προτείνονται, επίσης, η συνολική θεώρηση της χρήσης του δημόσιου χώρου με σχεδιασμό της κυκλοφορίας και της στάθμευσης προς όφελος του πεζού και του ποδήλατου, με απόδοση του παραλιακού μετώπου στην κύρια χρήση της κοινωνικής δραστηριότητας, με ήπια κυκλοφορία, ανάπλαση πεζοδρομίων και ολοκληρωμένη μέριμνα για τον αστικό εξοπλισμό. Είναι σημαντικό να ξεκινήσει άμεσα η προστασία και η αποκατάσταση επιλεγμένων κτηρίων, δημόσιων και ιδιωτικών, ώστε να αποτελέσουν πρότυπο καλής πρακτικής και να ανοίξουν το δρόμο στα επόμενα. Ιδιαίτερα κρίσιμη είναι και η ισορροπία των χρήσεων στον οικισμό, ώστε να περιφρουρηθεί ο οικιστικός χαρακτήρας συγκεκριμένων περιοχών. (opm)
