In Anwesenheit der Kulturministerin Lina Mendoni, der Eminenz des Metropoliten von Monemvasia und Sparta, Herrn Efstathios, und einer großen Menschenmenge fand in der Burgstadt Monemvasia die Eröffnung des Städtischen Museums Yannis Ritsos statt.
Aktuell – Die Umwandlung des historischen Hauses von Yannis Ritsos in ein Museum, nachdem es die Gemeinde von der Familie des Dichters erworben hatte, erfolgte mit Mitteln des Kulturministeriums und einem Budget von 276.000 Euro im Rahmen eines Kulturentwicklungsprogramms mit der Gemeinde Monemvasia, der Region Peloponnes und der lokalen Regierungsentwicklungsorganisation „Parnonas S.A.“. Das Projekt umfasste Recherche, Aufzeichnung und museale Dokumentation, die Untersuchung und Gestaltung der Ausstellungsräume, die Organisation und Produktion der Ausstellungsmedien sowie den Bau der endgültigen unterstützenden Infrastruktur. Mittels moderner Ausstellungsmedien, digitaler Anwendungen und interaktiver Erlebnisse werden das facettenreiche Werk, die Persönlichkeit und die unauflösliche Verbindung des Dichters zu seinem Geburtsort präsentiert.
Wie Lina Mendoni in ihrem Grußwort sagte: „Heute ist ein besonderer Tag, vor allem für die Menschen in Monemvasia. Es ist ein besonderer Tag für uns alle, die mit Yannis Ritsos aufgewachsen sind, die zu der Generation gehören, die den Übergang erlebt hat und seine Gedichte in unseren Schulbüchern kennengelernt hat. Ich bin wirklich und besonders glücklich darüber, dass das Kulturministerium dazu beigetragen hat, das Haus der Familie Ritsos als Museum fertigzustellen und es in erster Linie den Einwohnern von Monemvasia und natürlich seinen Tausenden von Besuchern zu überlassen. Heute eröffnen wir das Yannis Ritsos gewidmete Museum dank der gemeinsamen Anstrengungen der Gemeinde, des Kulturministeriums und natürlich dank des Beitrags von Frau Eris Ritsos, die es mit den persönlichen Gegenständen des Dichters ausgestattet hat.“
Lina Mendoni erklärte: „Unsere Politik besteht darin, kleine Museen zu schaffen, als Orte für die bedeutenden Persönlichkeiten, die unsere moderne kulturelle Identität geprägt haben. Wir haben das Elytis-Haus eingeweiht, wir sind bereit, das Karolos-Koun-Museum zu eröffnen, wir sind bereit, mit der Restaurierung des Palamas-Hauses zu beginnen, um das Palamas-Museum zu errichten. Es ist wahrlich ein Segen, dass es in einigen Städten, wie beispielsweise Monemvasia, entsprechende kleine Museen gibt, die als Zentren nicht nur der Kultur, nicht nur der Entwicklung, sondern vor allem der Bildung, Ausbildung und Lehre fungieren.“
Wie der Kulturminister im Hinblick auf Ritsos‘ Liebe zu seiner Heimat betonte, „war einer der Pole seiner Poesie einerseits das Meer und andererseits dieser unbewegliche Felsen. Dieser Felsen, das Kulturministerium und die Gemeinde Monemvasia machen ihn für alle Menschen zugänglich. Wir sind es jedem schuldig – ob er nun in seiner Mobilität eingeschränkt ist, eine Behinderung hat oder die Jugend überschritten hat –, das Recht zu haben – denn es ist ein Recht –, auf den Felsen zu klettern und zu beten, die vom Kulturministerium restaurierte Kirche der Weisheit Gottes zu besuchen.“
Die Residenz von Yannis Ritsos, ein architektonisches Denkmal mit einer Geschichte, die bis in die postbyzantinische Zeit zurückreicht, befindet sich neben dem Haupttor der Burgstadt, im belebten Kern der Unterstadt. Trotz gelegentlicher Eingriffe, vor allem vom späten 19. bis zum 20. Jahrhundert, bewahrt die Residenz die Merkmale der Architektur- und Sozialgeschichte des Ortes.
Yannis Ritsos, einer der größten griechischen Dichter mit internationalem Ruhm, Anerkennung und Einfluss, wurde am 1. Mai 1909 in Monemvasia geboren. Seine Familie lebte zunächst gegenüber der Kirche Panagia Chrysafitissa, zog jedoch nach der Geburt des Dichters in ein Haus in der Nähe des Haupttors der Burgstadt, direkt an der Stadtmauer. Heute trägt die zentrale Kopfsteinpflasterstraße der Burg den Namen des großen Dichters, und seine Büste prägt die Fassade seines Hauses. Das Haus der Familie von Yannis Ritsos befindet sich am Eingang zur archäologischen Stätte der Unterstadt von Monemvasia, an der Nordseite des Überbaus des Haupttorkomplexes. Es ist das erste Haus der aktiven Besiedlung der Unterstadt und steht in direktem Kontakt mit der westlichen Stadtmauer und ihrer Umfassungsmauer. Der Zugang zum Haus erfolgt von der zentralen Kopfsteinpflasterstraße der Unterstadt durch einen Straßenbogen. Sein ursprünglicher Kern stammt aus nachbyzantinischer Zeit.
An der Eröffnungszeremonie nahmen der stellvertretende Verteidigungsminister und Abgeordnete der Regionalversammlung von Lakonien, Thanasis Davakis, die Abgeordneten der Regionalversammlung von Lakonien, Neoklis Kritikos und Nagia Grigorakou, der stellvertretende Gouverneur von Lakonien, Theodoros Veroutis, der Bürgermeister von Monemvasia, Iraklis Tricheilis, der Bürgermeister von Sparta, Michael Vakalopoulos, der Präsident des Regionalverbands der Gemeinden des Peloponnes und Bürgermeister von Kalamata, Thanasis Vassilopoulos, die Leiterin des Ephorats für Altertümer von Lakonien, Evangelia Pantou, der CEO der Organisation für lokale Regierungsentwicklung „Parnonas S.A.“, Marinis Beretsos, Beamte des Kulturministeriums und eine große Zahl von Bürgern teil. (opm)
Λίνα Μενδώνη: Με το Δημοτικό Μουσείο Γιάννη Ρίτσου, στη Μονεμβασιά, δημιουργούμε εστία πολιτισμού, παιδείας, διδασκαλίας και ανάπτυξης
Παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Μονεμβασίας και Σπάρτης κ.κ. Ευσταθίου και πλήθους κόσμου πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του Δημοτικού Μουσείου Γιάννη Ρίτσου, στην καστροπολιτεία της Μονεμβασίας.
Η μετατροπή της ιστορικής οικίας του Γιάννη Ρίτσου σε μουσείο, μετά την εξαγορά της από τον Δήμο από την οικογένεια του ποιητή, υλοποιήθηκε με χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού, με προϋπολογισμό 276.000 ευρώ, μέσω Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης με τον Δήμο Μονεμβασίας, την Περιφέρεια Πελοποννήσου και τον Αναπτυξιακό Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Πάρνωνας Α.Ε.». Το έργο περιελάμβανε εργασίες έρευνας, καταγραφής και μουσειολογικής τεκμηρίωσης, τη μελέτη και τον σχεδιασμό της χωροθέτησης των εκθεσιακών χώρων, την οργάνωση και παραγωγή των εκθεσιακών μέσων, καθώς και την κατασκευή των τελικών υποστηρικτικών υποδομών. Μέσα από σύγχρονα εκθεσιακά μέσα, ψηφιακές εφαρμογές και διαδραστικές εμπειρίες, παρουσιάζεται το πολυσχιδές έργο, η προσωπικότητα και η ακατάλυτη σχέση του ποιητή με τη γενέτειρά του.
Όπως ανέφερε η Λίνα Μενδώνη στο χαιρετισμό της «σήμερα είναι μία ξεχωριστή μέρα, πρώτα από όλα, για τους Μονεμβασίτες. Είναι μια ξεχωριστή μέρα για όλους εμάς που γαλουχηθήκαμε με τον Γιάννη Ρίτσο, που ανήκουμε στη γενιά, που ζήσαμε τη Μεταπολίτευση και στα σχολικά μας εγχειρίδια μάθαμε την ποίησή του. Είμαι, πραγματικά, ιδιαίτερα χαρούμενη που το Υπουργείο Πολιτισμού βοήθησε, ώστε η οικία της οικογένειας Ρίτσου να ολοκληρωθεί ως χώρος μουσειακός και να αποδοθεί πρωτίστως στους κατοίκους της Μονεμβασιάς και φυσικά στους χιλιάδες επισκέπτες της. Σήμερα, εγκαινιάζουμε το αφιερωμένο Μουσείο στον Γιάννη Ρίτσο, χάρη στην κοινή προσπάθεια του Δήμου, του Υπουργείου Πολιτισμού και φυσικά χάρη στην προσφορά της κυρίας Έρης Ρίτσου, που το προίκισε με προσωπικά αντικείμενα του ποιητή».
Η Λίνα Μενδώνη σημείωσε ότι «Πολιτική μας αποτελεί η δημιουργία μικρών μουσείων, κελύφη για τις σημαντικές προσωπικότητες που καθόρισαν τη σύγχρονη πολιτιστική μας φυσιογνωμία. Έχουμε εγκαινιάσει την Οικία Ελύτη, είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε το Μουσείο του Καρόλου Κουν, είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε την αποκατάσταση της Οικίας Παλαμά για να δημιουργήσουμε το Μουσείο του Παλαμά. Είναι, πραγματικά, ευχής έργον που σε κάποιες πόλεις, όπως η Μονεμβασιά, λειτουργούν αντίστοιχα μικρά μουσεία, τα οποία λειτουργούν ως πόλοι, όχι μόνο πολιτισμού, όχι μόνο ανάπτυξης, αλλά κυρίως παιδείας, εκπαίδευσης, διδασκαλίας».
Όπως επεσήμανε η Υπουργός Πολιτισμού, όσον αφορά στην αγάπη που είχε ο Ρίτσος για την ιδιαίτερη πατρίδα του, «ένα από τα δίπολα της ποίησής του ήταν η θάλασσα από τη μια, και από την άλλη, αυτός ο ασάλευτος βράχος. Αυτό το βράχο, το Υπουργείο Πολιτισμού και ο Δήμος Μονεμβασίας τον καθιστούν προσβάσιμο σε όλους τους ανθρώπους. Οφείλουμε οι πάντες -είτε έχουν κινητικά προβλήματα είτε είναι εμποδιζόμενα άτομα είτε έχουν περάσει από την ηλικία της νεότητος- να έχουν το δικαίωμα -γιατί δικαίωμα είναι- να ανεβαίνουν στο βράχο οι πάντες και να προσκυνούν, να επισκέπτονται την αποκατεστημένη από το Υπουργείο Πολιτισμού εκκλησία της του Θεού Σοφίας».
Η κατοικία του Γιάννη Ρίτσου, ένα αρχιτεκτόνημα με ιστορία που ανάγεται στους μεταβυζαντινούς χρόνους, βρίσκεται δίπλα στην κεντρική πύλη της Καστροπολιτείας, στον ενεργό πυρήνα της Κάτω Πόλης. Με τις, κατά καιρούς, επεμβάσεις που φέρει, κυρίως από τα τέλη του 19ου έως και τον 20ό αιώνα, η οικία διατηρεί έντονα τα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής και κοινωνικής ιστορίας του τόπου.
Ο Γιάννης Ρίτσος, από τους σπουδαιότερους Έλληνες ποιητές, με διεθνή φήμη, αποδοχή και ακτινοβολία, γεννήθηκε την 1η Μαΐου του 1909 στη Μονεμβασιά. Αρχικά, η οικογένειά του ζούσε απέναντι από την εκκλησία της Παναγίας της Χρυσαφίτισσας, αλλά με τη γέννηση του ποιητή, μεταφέρθηκε στο σπίτι που βρίσκεται πλησίον της κεντρικής πύλης της Καστροπολιτείας δίπλα στα τείχη. Σήμερα το κεντρικό καλντερίμι του κάστρου έχει το όνομα του μεγάλου ποιητή και έξω από το σπίτι του δεσπόζει η προτομή του. Η οικία της οικογένειας του Γιάννη Ρίτσου βρίσκεται στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου της Κάτω Πόλης Μονεμβασίας, στη βόρεια πλευρά της ανωδομής του συγκροτήματος της κεντρικής πύλης. Είναι το πρώτο σπίτι του ενεργού οικισμού της Κάτω Πόλης, σε άμεση επαφή και συνάρτηση με το δυτικό τείχος και τον περίδρομό του. Η πρόσβαση στην οικία γίνεται από το κεντρικό καλντερίμι της Κάτω Πόλης, μέσω δρομικής καμάρας. Ο αρχικός πυρήνας της μπορεί να αναχθεί στους μεταβυζαντινούς χρόνους.
Στην τελετή των εγκαινίων παραβρέθηκαν ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας και Βουλευτής Π.Ε. Λακωνίας Θανάσης Δαβάκης, οι Βουλευτές Π.Ε. Λακωνίας Νεοκλής Κρητικός και Νάγια Γρηγοράκου, ο Αντιπεριφερειάρχης Λακωνίας, Θεόδωρος Βερούτης, ο Δήμαρχος Μονεμβασίας, Ηρακλής Τριχείλης, ο Δήμαρχος Σπάρτης Μιχαήλ Βακαλόπουλος, ο Πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Πελοποννήσου και Δήμαρχος Καλαμάτας Θανάσης Βασιλόπουλος, η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λακωνίας, Ευαγγελία Πάντου, ο Διευθύνων Σύμβουλος του Αναπτυξιακού Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Πάρνωνας Α.Ε.», Μαρίνης Μπερέτσος, υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΠΟ και πλήθος πολιτών.
