Neben der Restaurierung der Monumente des Komplexes der Basilika I – einschließlich des Baptisteriums – setzt das Kulturministerium – durch die Ephorie für Altertümer Kavala – die Restaurierung der archäologischen Stätte von Philippi fort.
Aktuell/Kultur – Im Rahmen der funktionalen Aufwertung der bedeutenden archäologischen Stätte ist die zweite Phase ihres Schutz- und Förderungsprojekts bereits im Gange. Das Budget beträgt 1.800.000 Euro und wird aus dem Regionalen Operationellen Programm Ostmakedonien-Thrakien (NSRF 2021–2027) finanziert. Im Rahmen seiner umfassenderen strategischen Planung zum Schutz der archäologischen Stätte von Philippi und des Museums schließt das Kulturministerium auch das Brandschutz- und Feuerlöschprojekt ab. Das Budget beträgt 2.500.000 Euro und wird aus Mitteln des Wiederaufbau- und Resilienzfonds finanziert.
Kulturministerin Lina Mendoni erklärte: „Die archäologische Stätte von Philippi, die in die UNESCO-Welterbeliste aufgenommen wurde, ist eine bedeutende archäologische Stätte mit besonders bedeutenden Denkmälern. Kürzlich wurde die Restaurierung der Basilika B mit der Fertigstellung von Teilen des Überbaus und der Konsolidierung ihrer Ruinen mit einem Budget von 754.000 Euro abgeschlossen. Das Projekt wird vom Regionalen Operationellen Programm Ostmakedonien und Thrakien (NSRF 2014-2020) finanziert. Wir setzen die Restaurierung der Basilika A sowie alle Maßnahmen zur funktionalen Aufwertung der archäologischen Stätte und ihres Brandschutzes mit der Installation eines permanenten Feuerwehrnetzes im Rahmen des Nationalen Plans zur Prävention und Bewältigung der Auswirkungen der Klimakrise auf das kulturelle Erbe fort. Die Basilika A ist eines der wichtigsten Denkmäler und Sehenswürdigkeiten der archäologischen Stätte. Sie ist die älteste und größte christliche Bischofskirche von Philippi. Nach dem Abriss des Abschnitts der Nationalstraße, der durch die Im Rahmen der archäologischen Stätte wurde die antike Egnatia-Straße mit der Straße zwischen dem Forum und der frühchristlichen Basilika A‘ vereinigt. Durch diese gezielten Eingriffe entstand eine einheitliche archäologische Stätte mit moderner Besichtigungs- und Sicherheitsinfrastruktur für Besucher und Arbeiter.
Der Komplex der Basilika I erstreckt sich über eine Fläche von ca. 6.800 m². Ihr Bau datiert auf etwa 500 n. Chr. zurück, während sie offenbar im 7.-8. Jahrhundert zerstört wurde. Der Gebäudekomplex der Basilika I schließt an eine Reihe römischer Heiligtümer an, die größtenteils in den Fels und teilweise in alte Steinbrüche gehauen sind. Der Komplex der Basilika I besteht aus dem Haupttempel, dem Atrium und dem Peristylhof, zu dem eine monumentale Treppe führt, sowie den Nebengebäuden, zu denen das Baptisterium mit seinem Vestibül und die Kapelle gehören. Das Baptisterium ist ein autonomes Nebengebäude, das an die Außenseite der Nordwand des Haupttempels der Basilika I angrenzt.
Die Restaurierungsarbeiten am Komplex der Basilika I konzentrieren sich auf das Mauerwerk und die Böden in der Hauptkirche, dem Narthex und dem östlichen Portikus des Atriums. Einige Teile, wie das Mauerwerk und die architektonischen Elemente des Denkmals, sind in einem besseren Zustand erhalten, während andere Teile, vor allem die Dekoration, gravierende Probleme mit Material- und Formverlusten aufweisen, während jegliche Fixierung in einer früheren Phase heute als unzureichend angesehen wird. Der aktuelle Erhaltungszustand des Baptisteriums wird angesichts der zahlreichen erschwerenden Faktoren, wie der natürlichen Verschlechterung der Materialien, menschlicher Eingriffe und Umweltfaktoren, die maßgeblich zur Beschädigung des Denkmals beitragen, als relativ zufriedenstellend angesehen. Ziele der Intervention sind die Erhaltung und der Schutz des Denkmalkomplexes, seine ungehinderte Nutzung für die Öffentlichkeit sowie seine morphologische und strukturelle Wiederherstellung, hauptsächlich auf Planebene, um ein Verständnis seiner Geometrie zu ermöglichen.
Die vorgeschlagenen Eingriffe basieren auf den Grundsätzen, das natürliche Relief zu respektieren, vorhandene Bodenstützstrukturen zu verwenden, verlorene Abschnitte wiederherzustellen, alte Baumaterialien wiederzuverwenden, die Diskretion neuer Eingriffe zu gewährleisten und moderne Materialien für die morphologische Wiederherstellung von Elementen mit didaktischem Charakter zu verwenden. (opm)
Αποκαθίσταται το μνημειακό συγκρότημα της Βασιλικής Α’, στους Φιλίππους
Με την αποκατάσταση των μνημείων του συγκροτήματος της Βασιλικής Α‘-συμπεριλαμβανομένου και του βαπτιστηρίου- προχωρά το Υπουργείο Πολιτισμού -δια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας- στην αποκατάσταση του αρχαιολογικού χώρου των Φιλίππων.
Στο πλαίσιο της λειτουργικής αναβάθμισης του μείζονος αρχαιολογικού χώρου, ήδη εξελίσσεται η β‘ φάση του έργου προστασίας και ανάδειξής του, προϋπολογισμού 1.800.000 ευρώ, που χρηματοδοτείται από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης ΕΣΠΑ 2021-2027. Το Υπουργείο Πολιτισμού, στον ευρύτερο στρατηγικό σχεδιασμό του για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου των Φιλίππων και του Μουσείου, ολοκληρώνει και το έργο πυροπροστασίας και πυρόσβεσης, προϋπολογισμού 2.500.000 ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε: «Ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων, ενταγμένος στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, αποτελεί μείζονα αρχαιολογικό χώρο, ο οποίος εμπεριέχει ιδιαίτερα σημαντικά μνημεία. Πρόσφατα, ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση της Βασιλικής Β‘ με συμπλήρωση τμημάτων της ανωδομής και στερέωση των ερειπίων της, προϋπολογισμού 754.000 ευρώ, έργο που χρηματοδοτήθηκε από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης- ΕΣΠΑ 2014-2020. Συνεχίζουμε με το έργο της αποκατάστασης της Βασιλικής Α‘ καθώς και με το σύνολο των επεμβάσεων που υλοποιούμε για τη λειτουργική αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου και τη θωράκισή του έναντι φωτιάς με την εγκατάσταση μόνιμου πυροσβεστικού δικτύου, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στην πολιτιστική κληρονομιά. Η Βασιλική Α‘ αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημεία – σημεία ενδιαφέροντος στον αρχαιολογικό χώρο. Είναι ο αρχαιότερος και μεγαλύτερος χριστιανικός επισκοπικός ναός των Φιλίππων. Μετά την κατάργηση του τμήματος της εθνικής οδού που διερχόταν μέσα από τον αρχαιολογικό χώρο, ενοποιούνται η αρχαία Εγνατία οδός με την οδό μεταξύ του forum και της παλαιοχριστιανικής Βασιλικής Α‘. Με τις συγκεκριμένες επεμβάσεις δημιουργείται ο ενοποιημένος αρχαιολογικός χώρος, με σύγχρονες υποδομές περιήγησης και ασφάλειας, για τους επισκέπτες και τους εργαζομένους».
Το συγκρότημα της Βασιλικής Α‘ καταλαμβάνει έκταση περίπου 6.800 τ.μ. Η ανέγερσή της ανάγεται γύρω στο 500 μ.Χ., ενώ φαίνεται να καταστράφηκε τον 7ο – 8ο αι. Το κτηριακό συγκρότημα της Βασιλικής Α‘ εντοπίζεται στη συνέχεια ενός συνόλου ιερών, ρωμαϊκών, ως επί το πλείστον, που είναι λαξευμένα στον βράχο και ,εν μέρει, σε παλιά λατομεία. Το συγκρότημα της Βασιλικής Α‘ αποτελείται από τον κυρίως ναό, το αίθριο και την περίστυλη αυλή, στην οποία οδηγούν μνημειακές κλίμακες, και τα προκτίσματα, στα οποία ανήκουν το βαπτιστήριο με τον προθάλαμό του και το παρεκκλήσι. Το βαπτιστήριο αποτελεί αυτόνομο πρόκτισμα που βρίσκεται σε επαφή με την εξωτερική πλευρά του βόρειου τοίχου του κυρίως ναού της Βασιλικής Ά‘.
Το έργο της αποκατάστασης του συγκροτήματος της Βασιλικής Α‘ επικεντρώνεται στις τοιχοποιίες και στα δάπεδα στον κυρίως ναό, στον νάρθηκα, και στην ανατολική στοά του αιθρίου. Κάποια τμήματα όπως τοιχοποιίες και αρχιτεκτονικά μέλη του μνημείου διατηρούνται σε καλύτερη κατάσταση, ενώ άλλα τμήματα, κυρίως του διακόσμου, παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα με απώλειες σε υλικό και μορφή, ενώ και η όποια στερέωση τους σε προηγούμενη φάση κρίνεται πλέον ανεπαρκής. Η κατάσταση στην οποία διατηρείται σήμερα το βαπτιστήριο κρίνεται σχετικά ικανοποιητική, δεδομένων των πολλών επιβαρυντικών παραγόντων, όπως η φυσική φθορά των υλικών, η ανθρώπινη παρέμβαση και περιβαλλοντικοί παράγοντες που επιδρούν καθοριστικά, προκαλώντας φθορά στο μνημείο. Στόχοι της επέμβασης είναι η συντήρηση και προστασία του μνημειακού συγκροτήματος, η ανεμπόδιστη απόδοσή του στο κοινό, και η μορφολογική και δομική του αποκατάσταση, κυρίως σε επίπεδο κάτοψης, προκειμένου να είναι δυνατή η κατανόηση της γεωμετρίας του.
Οι προτεινόμενες επεμβάσεις βασίζονται στις αρχές του σεβασμού του φυσικού αναγλύφου, της χρήσης των υφιστάμενων δομών αντιστήριξης του εδάφους, ανακτώντας τμήματα που έχουν χαθεί, επανάχρηση του αρχαίου δομικού υλικού, διασφάλιση της διακριτικότητας των νέων επεμβάσεων αλλά και χρήση σύγχρονων υλικών για την μορφολογική αποκατάσταση στοιχείων με διδακτικό χαρακτήρα.