Die tropische Exotik von Palmen verleiht vielen Regionen Europas einen Hauch von Ferne – insbesondere im Mittelmeerraum prägen sie das Bild von Urlaub und Naturidylle.
Von HB-Redakteur Jorgos Kontos
Aktuell/Natur & Umwelt – Doch ausgerechnet ein hübsch gefärbter Schmetterling, die Palmenmotte (Paysandisia archon), gefährdet zunehmend diese grünen Oasen. Ursprünglich in Südamerika beheimatet, hat dieser nachtaktive Falter seinen Weg nach Europa gefunden – mit verheerenden Folgen für Palmenarten in Gärten, Parks und an Stränden.
Paysandisia archon ist ein imposanter Falter mit einer Flügelspannweite von bis zu 110 Millimetern. Trotz seiner taxonomischen Einordnung als Nachtfalter ist die Art tagaktiv und fällt durch ihre auffällige Färbung auf: Die Vorderflügel sind in einem hellen Braunton gehalten, während die Hinterflügel mit einem kräftigen Rot, Orange und Schwarz sowie markanten weißen Flecken leuchten. Diese Farbgebung erinnert eher an tropische Tagfalter als an klassische Nachtfalter. Die Raupen sind weißlich, fast zeichnungslos und erreichen eine Länge von bis zu 10 Zentimetern.
Obwohl Paysandisia archon die einzige in Europa bekannte Art ihrer Familie ist, zählt sie zu den invasiven Insekten, die sich stark ausbreiten können. Ihre Lebensweise ist eng an Palmen gebunden: Die Weibchen legen ihre Eier an den weichen Stammbasen der Pflanzen ab. Nach dem Schlüpfen fressen sich die Larven tief in das Innere des Stammes. Diese unsichtbaren Schäden führen langfristig zum Verfall der Palmen – oft bemerkt man den Befall erst, wenn es zu spät ist.
Nach der Einschleppung über den Import befallener Palmen – meist aus Argentinien – verbreitete sich die Palmenmotte rasant in Südeuropa. Betroffen sind unter anderem Spanien, Frankreich, Italien, die Schweiz, Großbritannien – und auch Griechenland. Besonders kritisch ist die Situation auf der Insel Kreta.
Der berühmte Palmenhain von Vai, der größte natürliche Palmenwald Europas, steht durch die Ausbreitung der Palmenmotte vor einer ernsthaften Bedrohung. Die dort wachsende Phoenix theophrasti, eine endemische Art, ist besonders anfällig für den Befall. Die ökologische Bedeutung dieses Areals macht den Schutz der Palmen zu einer dringenden Priorität – nicht nur aus touristischer, sondern auch aus naturschutzfachlicher Sicht.
Paysandisia archon benötigt Palmenarten als Wirtspflanzen. In Europa betrifft dies vor allem angepflanzte Zierpalmen wie Washingtonia, Trachycarpus und Phoenix-Arten. Die Art ist nicht nur in Gärten und Parks aktiv, sondern auch in öffentlichen Anlagen, Palmenalleen und touristischen Hotspots. Ihre Verbreitung verläuft schnell und nahezu unaufhaltsam, solange keine effektiven biologischen Bekämpfungsmaßnahmen existieren.
Der wirtschaftliche Schaden durch den Verlust ganzer Palmenbestände ist erheblich, da die Palmen nicht nur als Pflanzen, sondern als kulturelles Symbol vieler Mittelmeerregionen von großer Bedeutung sind. Hinzu kommt die Gefahr des plötzlichen Umsturzes abgestorbener Palmen in öffentlichen Räumen. (jk)
Deadly Beauty from South America: The Palm Moth Threatens Europe’s Green Landmarks
The tropical allure of palm trees gives many European regions a touch of exotic charm – especially around the Mediterranean, where they shape the image of holidays and natural beauty. Yet it is precisely a strikingly colored moth, the palm moth (Paysandisia archon), that increasingly threatens these green oases. Originally native to South America, this day-flying moth has found its way to Europe – with devastating consequences for palm species in gardens, parks, and along coastlines.
Paysandisia archon is a large moth with a wingspan of up to 110 millimeters. Despite being classified as a moth, it is active during the day and displays bright, butterfly-like colors. The forewings are light brown, while the hindwings shine in red, orange, and black with distinctive white spots. Its caterpillars are whitish and nearly featureless, reaching up to 10 centimeters in length.
Paysandisia archon is the only known species of its family present in Europe and is classified as an invasive insect. Its life cycle is closely linked to palm trees. The females lay eggs at the soft base of palm trunks. After hatching, the larvae bore deep into the plant tissue, causing internal damage that often goes unnoticed until the plant is irreversibly harmed.
Following its introduction via infested palm imports—mostly from Argentina—the palm moth quickly spread across Southern Europe. Countries such as Spain, France, Italy, Switzerland, the UK, and Greece are now affected. The situation is especially serious on the island of Crete.
The famous palm grove of Vai, Europe’s largest natural palm forest, is under serious threat from the palm moth. The endemic species Phoenix theophrasti is particularly vulnerable. Due to the ecological importance of this site, protecting these palms has become an urgent priority—not only for tourism but also for biodiversity conservation.
The palm moth relies on various palm species as host plants. In Europe, this includes cultivated ornamental palms such as Washingtonia, Trachycarpus, and Phoenix species. It is not only active in private gardens but also in public spaces, city palm avenues, and tourist areas. The spread is rapid and difficult to stop, as no effective biological control methods currently exist.
The economic and ecological damage is significant, as entire palm stands may be lost. Dead trees also pose a public safety risk due to sudden collapse in populated areas.
Φονική Ομορφιά από τη Νότια Αμερική: Ο Φοίνικα-Εχθρός Paysandisia archon Απειλεί την Ευρώπη
Η τροπική γοητεία των φοινικόδεντρων προσδίδει σε πολλές περιοχές της Ευρώπης μια εξωτική πινελιά – ιδίως στη Μεσόγειο, όπου αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο του τουριστικού και φυσικού τοπίου. Όμως, μια εντυπωσιακά χρωματισμένη νυχτοπεταλούδα, η φοινικομύγα Paysandisia archon, απειλεί ολοένα και περισσότερο αυτά τα «πράσινα σύμβολα». Προερχόμενη από τη Νότια Αμερική, η πεταλούδα αυτή έχει εισαχθεί στην Ευρώπη – με καταστροφικές συνέπειες για τους φοίνικες σε κήπους, πάρκα και παράκτιες περιοχές.
Η Paysandisia archon είναι μια μεγάλη νυχτοπεταλούδα με άνοιγμα φτερών που φτάνει τα 11 εκατοστά. Παρότι ανήκει στις νυχτοπεταλούδες, είναι δραστήρια την ημέρα και ξεχωρίζει με τα έντονα χρώματά της, θυμίζοντας περισσότερο τροπική πεταλούδα. Τα μπροστινά φτερά της είναι ανοιχτόχρωμα καφέ, ενώ τα πίσω φτερά διαθέτουν κόκκινες, πορτοκαλί και μαύρες αποχρώσεις με χαρακτηριστικές λευκές κηλίδες. Οι κάμπιες της είναι σχεδόν λευκές, χωρίς σχέδια, και φτάνουν τα 10 εκατοστά σε μήκος.
Η Paysandisia archon είναι το μοναδικό είδος της οικογένειάς της που υπάρχει στην Ευρώπη και θεωρείται εισβλητικό έντομο. Ο κύκλος ζωής της εξαρτάται πλήρως από τους φοίνικες. Τα θηλυκά εναποθέτουν τα αυγά στη μαλακή βάση του κορμού του φοινικόδεντρου. Οι νεοεκκολαπτόμενες κάμπιες εισχωρούν στο εσωτερικό του φυτού, καταστρέφοντας το από μέσα, κάτι που συχνά διαφεύγει της προσοχής μέχρι να είναι πολύ αργά.
Η αρχική είσοδος του εντόμου στην Ευρώπη έγινε μέσω εισαγωγής προσβεβλημένων φοινίκων – κυρίως από την Αργεντινή. Έκτοτε, εξαπλώθηκε σε πολλές χώρες: Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ελλάδα. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στην Κρήτη.
Ο περίφημος φοινικόδασος του Βάι, το μεγαλύτερο φυσικό φοινικόδασος της Ευρώπης, απειλείται σοβαρά από τη φοινικομύγα. Το ενδημικό είδος Phoenix theophrasti είναι ιδιαίτερα ευάλωτο. Η προστασία αυτού του μοναδικού οικοσυστήματος είναι καίριας σημασίας – όχι μόνο για τον τουρισμό, αλλά και για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Το έντομο χρειάζεται φοίνικες για να αναπτυχθεί. Στην Ευρώπη, χρησιμοποιεί διακοσμητικά είδη όπως Washingtonia, Trachycarpus και Phoenix. Εμφανίζεται όχι μόνο σε ιδιωτικούς κήπους αλλά και σε δημόσιους χώρους, δεντροστοιχίες και τουριστικές περιοχές. Η εξάπλωσή του είναι ταχύτατη και δύσκολα ελέγξιμη, καθώς δεν υπάρχουν ακόμα αποτελεσματικές βιολογικές μέθοδοι αντιμετώπισης.
Οι οικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες είναι σημαντικές: ολόκληρα άλση μπορούν να χαθούν, ενώ οι νεκροί φοίνικες αποτελούν κίνδυνο για περαστικούς, λόγω του πιθανού ξαφνικού γκρεμίσματος.