In einer bewegenden Zeremonie ehrte das Filmfestival von Thessaloniki am Sonntag, den 2. November, im Pavlos-Zannas-Saal des Olympion den Filmkritiker Nino Fenech Michelidis für sein Lebenswerk. Gleichzeitig stellte Michelidis Sylvain Sommes Film „ Life as Cinema“ vor , der im Rahmen des Spotlight-Programms des 66. Filmfestivals von Thessaloniki im Marcel-Pagnol-Theater gezeigt wurde.
Aktuell – Zunächst ergriff der künstlerische Leiter des Festivals, Orestis Andreadakis, das Wort. „Marcel Pagnol zählt zu den bedeutendsten Gestalten des europäischen Kinos, ist aber in Griechenland relativ unbekannt. Anlässlich des Films, den wir zeigen werden – Sylvain Sommes ‚ Life as a Cinema‘ , ein Film über das Leben von Marcel Pagnol –, wollten wir jemanden einladen, der die gesamte Geschichte des europäischen und insbesondere des französischen Kinos wie kaum ein anderer liebt und kennt. Er hat sie studiert, ihr Tribut gezollt und Artikel darüber geschrieben. Wir bitten ihn um eine kurze Einführung, damit wir uns wieder an Marcel Pagnol erinnern können. Dieser Mann ist der große Filmkritiker Ninos Fenech Michelides . “
„Ich freue mich, dass so viele junge Menschen einen wirklich bedeutenden Regisseur kennenlernen möchten. Es ist fast hundert Jahre her, seit Marcel Pagnol in den 1930er-Jahren auf dem Höhepunkt seiner Karriere stand, und dennoch war er eine Zeit lang relativ unbekannt. Damals hatten Jean Renoir, Marcel Carnet und René Clair größere Erfolge gefeiert. Marcel Pagnol wurde weniger gewürdigt, obwohl seine Filme die Herzen und Seelen der einfachen Franzosen berührten. Er lebte auf dem Land, kannte die Menschen dort aus nächster Nähe und verkörperte diese Lebensweise. In seinen Filmen spürt man die Natur, das Wasser, das Essen, die Menschen, die ihre eigene Sprache sprechen. Tatsächlich setzte er neben bekannten Profis wie dem damaligen Star Raimou auch lokale Schauspieler ein“, sagte Ninos Fenek Mikelidis.
Ninos Fenech Michelidis fügte daraufhin schnell hinzu: „Seine Trilogie mit den Filmen Marius , Fanny und César ist wunderbar. Um jeden Film noch lebendiger zu gestalten, wählte er einheimische Schauspieler, die den Dialekt der Region verwendeten. Er selbst war in Literatur und Theater aktiv und verstand die Kunst des Dialogs meisterhaft. Die Dialoge in seinen Filmen sind reichhaltig und lassen den Zuschauer die Figuren hautnah erleben. Pagnol beschäftigt sich mit dem Menschen und seinen Problemen. André Bazin, der zur Zeit des Aufkommens der Nouvelle Vague für die Cahiers du cinéma schrieb, war der Erste, der ihn wieder ins Bewusstsein rückte. Ich würde sagen, dass auch Eric Rohmers Filme etwas von der Lebendigkeit der Menschen und des Alltagslebens besitzen, mit Problemen, die uns auch heute noch beschäftigen, genau wie die Filme von Marcel Pagnol. Ich hoffe, Ihnen gefallen die beiden Filme dieser Hommage, und ich hoffe, dass eines Tages auch die anderen Filme dieses großen Künstlers gezeigt werden, denn sie sind es wert, wieder gesehen zu werden.“
Anschließend übergab Herr Andreadakis das Wort an Zinos Panagiotidis, den Direktor des Verleihunternehmens Rosebud 21. „Ich bin nicht in meiner Funktion als Verleiher des Films hier, genauso wenig wie Ninos Kollegen in ihrer Funktion als Journalisten. Denn wir alle sind heute hier, um Nino zu ehren – eine große Überraschung im Namen des Festivals. Man hat mich, den ältesten noch aktiven Verleiher, gebeten, Nino, dem ältesten noch aktiven Filmkritiker, für sein Lebenswerk eine Ehrenplakette zu überreichen“, sagte Zinos Panagiotidis, woraufhin das Publikum begeistert und ihm viel Beifall spendete.
„Vielen Dank. Viele von Ihnen lieben das Kino genauso wie ich, und ich hoffe, dass auch Sie eines Tages eine Auszeichnung erhalten, weil Sie Ihre Leidenschaft unterstützen“, sagte ein sichtlich bewegter Herr Mikelidis. Herr Panagiotidis ergriff erneut das Wort und sprach über Nino Fenek Mikelidis’ Werdegang in der Filmkritik: „Ich kenne Nino seit fünfzig Jahren, seit den Zeiten der Metapolitesis. Er war ein junger Filmkritiker, ich Programmleiter und Leiter des Verleihs. Er ist seitdem derselbe geblieben, seine Leidenschaft und sein Engagement sind bis heute ungebrochen. Er hat das Panorama des europäischen Kinos ins Leben gerufen und große Namen des Films in unser Land gebracht. Er besucht weiterhin Festivals, sieht sich Filme an und nimmt an Pressekonferenzen teil“, sagte Herr Panagiotidis.
Was den Beruf des Filmkritikers angeht, sagte Herr Mikelidis: „Es ist absolut sinnvoll, einen Film nach 20 oder 30 Jahren erneut anzusehen, egal ob er uns gefallen hat oder nicht, um zu prüfen, ob unsere damalige Kritik noch immer zutrifft. Je öfter wir die Filme sehen, desto besser, denn so findet eine Erneuerung statt. Ich zum Beispiel mochte Godard und einige seiner Filme schon immer, aber ‚Außer Atem‘ hat mich nicht so sehr berührt – damals sprachen mich andere Filmemacher mehr an, wie Antonioni. Als ich ‚Außer Atem‘ nach 20 Jahren wiedersah, gefiel er mir besser. Vielleicht werde ich einige Filme, die ich einst für Meisterwerke hielt, heute neu bewerten. Und das Gleiche gilt für die Filme von Marcel Pagnol: Niemand ahnte, dass sie heute wiederentdeckt und bis heute gesehen werden würden.“ Die Filmarchive haben mit ihren Widmungen ebenfalls einen großen Beitrag geleistet. Ich sah Marcel Pagnols Filme zuerst im London Film Archive und später im French Film Archive. „Es ist also gut, neben den neuen Filmen auch die älteren anzusehen“, schloss Herr Mikelidis. (opm)
Τιμητική βράβευση στον κριτικό κινηματογράφου Νίνο Φένεκ Μικελίδη και προβολή της ταινίας Ζωή σαν σινεμά του Σιλβέν Σομέ
Σε μια συγκινητική εκδήλωση, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης βράβευσε τον κριτικό κινηματογράφου Νίνο Φένεκ Μικελίδη για το σύνολο της μεγάλης προσφοράς του στο σινεμά την Κυριακή 2 Νοεμβρίου, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας του Ολύμπιον. Παράλληλα, ο κ. Μικελίδης προλόγισε την ταινία Ζωή σαν σινεμά του Σιλβέν Σομέ, η οποία προβλήθηκε στο πλαίσιο του spotlight που φιλοξενεί το 66ο ΦΚΘ στον Μαρσέλ Πανιόλ.
Αρχικά, τον λόγο πήρε ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης. «Ο Μαρσέλ Πανιόλ είναι από τους πιο σημαντικούς δημιουργούς του ευρωπαϊκού σινεμά, ωστόσο είναι σχετικά άγνωστος στην Ελλάδα. Με αφορμή την ταινία που θα δούμε, το Ζωή σαν σινεμά του Σιλβέν Σομέ, μια ταινία για τη ζωή του Μαρσέλ Πανιόλ, σκεφτήκαμε να καλέσουμε έναν άνθρωπο ο οποίος λατρεύει και γνωρίζει όσο ελάχιστοι ολόκληρη την ιστορία του ευρωπαϊκού σινεμά, και κυρίως του γαλλικού σινεμά. Το έχει μελετήσει, έχει κάνει αφιερώματα, έχει γράψει άρθρα. Τον καλούμε να μας κάνει μια μικρή εισαγωγή για να θυμηθούμε ξανά τον Μαρσέλ Πανιόλ. Αυτός ο άνθρωπος είναι ο σπουδαίος κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης».
«Χαίρομαι που υπάρχουν τόσοι νέοι που θέλουν να γνωρίσουν έναν σκηνοθέτη που είναι πράγματι σημαντικός. Από τη δεκαετία του ’30, όταν ο Μαρσέλ Πανιόλ βρισκόταν στην πιο ακμαία περίοδο της καριέρας του, συμπληρώνονται σχεδόν εκατό χρόνια, κι όμως ήταν σχετικά άγνωστος για μια περίοδο. Εκείνη την εποχή, μεγαλύτερη επιτυχία είχαν σημειώσει οι Ζαν Ρενουάρ, Μαρσέλ Καρνέ και Ρενέ Κλερ. Ο Μαρσέλ Πανιόλ ήταν λιγότερο αναγνωρισμένος, παρ’ όλο που έκανε ταινίες που άγγιζαν την καρδιά και τη ψυχή των Γάλλων της καθημερινότητας. Ήταν άνθρωπος που έζησε στην επαρχία, είχε γνωρίσει από κοντά αυτά τα πρόσωπα, είχε την αύρα αυτού του τρόπου ζωής. Στις ταινίες του αισθάνεσαι τη φύση, το νερό, τα φαγητά, τους ανθρώπους που μιλούν τη δική τους γλώσσα. Μάλιστα, χρησιμοποιούσε και ντόπιους ηθοποιούς πέρα από τους γνωστούς επαγγελματίες, όπως τον σταρ της εποχής, τον Ραϊμού», ανέφερε ο Νίνος Φένεκ Μικελίδης.
Στη συνέχεια, ο Νίνος Φένεκ Μικελίδης έσπευσε να προσθέσει: «Η τριλογία του, με τις ταινίες Marius, Fanny και César, είναι θαυμάσια. Για να ζωντανεύει ακόμη περισσότερο κάθε ταινία, επέλεγε ντόπιους ηθοποιούς που χρησιμοποιούσαν τη λαλιά της περιοχής. Ο ίδιος ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία και με το θέατρο και ήξερε καλά την τέχνη των διαλόγων. Οι διάλογοι στις ταινίες του είναι μεστοί και σε φέρνουν πιο κοντά στους χαρακτήρες. Ο Πανιόλ ασχολείται με τον άνθρωπο και με τα ανθρώπινα θέματα. Ο Αντρέ Μπαζέν, που έγραφε στα Cahiers du cinéma όταν εμφανίστηκε η Nouvelle Vague, ήταν ο πρώτος που τον έφερε ξανά στην επιφάνεια. Θα έλεγα πως και οι ταινίες του Ερίκ Ρομέρ έχουν κάτι από τη ζωντάνια των ανθρώπων και της καθημερινής ζωής, με τα προβλήματα που συνεχίζουν να σε αγγίζουν ακόμα και σήμερα, όπως ακριβώς και οι ταινίες του Μαρσέλ Πανιόλ. Εύχομαι να απολαύσετε τις δύο ταινίες του αφιερώματος και ελπίζω κάποτε να προβληθούν και οι υπόλοιπες ταινίες αυτού του σπουδαίου δημιουργού, γιατί αξίζει τον κόπο να τις ξαναδούμε».
Στη συνέχεια, ο κ. Ανδρεαδάκης έδωσε τη σκυτάλη στον Ζήνο Παναγιωτίδη, διευθυντή της εταιρείας διανομής Rosebud 21. «Δεν ήρθα με την ιδιότητα του διανομέα της ταινίας, όπως ακριβώς δεν έχουν έρθει με την ιδιότητα του δημοσιογράφου οι συνάδελφοι του Νίνου. Διότι σήμερα βρισκόμαστε όλοι εδώ για να τιμήσουμε τον Νίνο, σε μια μεγάλη έκπληξη εκ μέρους του Φεστιβάλ. Μου ζήτησαν ως τον μεγαλύτερο σε ηλικία εν ενεργεία διανομέα να απονείμω τιμητική πλακέτα στον Νίνο, τον μεγαλύτερο σε ηλικία εν ενεργεία κριτικό κινηματογράφου, για το σύνολο της προσφοράς του στο σινεμά», είπε ο Ζήνος Παναγιωτίδης, ενώ αμέσως μετά ακολούθησε εκτεταμένο και θερμό χειροκρότημα από το κοινό.
«Σας ευχαριστώ πολύ. Πολλοί από εσάς αγαπάτε τον κινηματογράφο όπως κι εγώ, και ελπίζω να λάβετε κάποτε κι εσείς μια πλακέτα γιατί στηρίζετε αυτό που αγαπάτε» ανέφερε συγκινημένος ο κ. Μικελίδης. Τον λόγο πήρε και πάλι ο κ. Παναγιωτίδης, ο οποίος μίλησε για τη διαδρομή του Νίνου Φένεκ Μικελίδη στον χώρο της κινηματογραφικής κριτικής: «Γνώριζω τον Νίνο εδώ και πενήντα χρόνια, από την εποχή της Μεταπολίτευσης. Εκείνος ήταν νεαρός κριτικός κινηματογράφου, εγώ υπεύθυνος προγράμματος και υπεύθυνος του γραφείου διανομής. Έχει μείνει ο ίδιος από τότε, καθώς διατηρεί το ίδιο πάθος και την ίδια μαχητικότητα ακόμη και τώρα. Δημιούργησε το Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου και έφερε μεγάλα ονόματα του σινεμά στη χώρα μας. Συνεχίζει να πηγαίνει στα φεστιβάλ, να βλέπει ταινίες, να παρακολουθεί συνεντεύξεις Τύπου», είπε ο κ. Παναγιωτίδης.
Όσο για το επάγγελμα του κριτικού, ο κ. Μικελίδης ανέφερε ότι «έχει απόλυτο νόημα να βλέπουμε ξανά μια ταινία, ύστερα από 20 ή 30 χρόνια, είτε μας άρεσε είτε όχι, ώστε να διαπιστώσουμε αν ισχύουν μέσα μας όσα είχαμε γράψει τότε. Όσο πιο συχνά επισκεπτόμαστε τις ταινίες, τόσο το καλύτερο, για να υπάρχει και μια ανανέωση. Για παράδειγμα, μου άρεσε από παλιά ο Γκοντάρ και κάποιες ταινίες του, αλλά το Με κομμένη την ανάσα δεν με συγκινούσε τόσο πολύ – εκείνη την εποχή άλλοι δημιουργοί με άγγιζαν περισσότερο, όπως ο Αντονιόνι. Όταν όμως είδα ξανά το Με κομμένη την ανάσα μετά από 20 χρόνια μού άρεσε περισσότερο. Ίσως κάποιες ταινίες που θεωρούσα κάποτε αριστουργήματα, αν τις δω τώρα θα αναθεωρήσω. Και για τις ταινίες του Μαρσέλ Πανιόλ μπορεί να ειπωθεί το ίδιο: κανείς δεν ήξερε κανείς ότι σήμερα θα αναβιώσουν και θα ξαναβλέπονται μέχρι και σήμερα. Σε μεγάλο βαθμό βοήθησαν και οι Ταινιοθήκες με τα αφιερώματά τους. Για πρώτη φορά είδα Μαρσέλ Πανιόλ στην Ταινιοθήκη του Λονδίνου και αργότερα στην γαλλική Ταινιοθήκη. Καλό είναι λοιπόν πέρα από τις νέες ταινίες να βλέπουμε και τις παλαιότερες», κατέληξε ο κ. Μικελίδης.