Kulturministerin Lina Mendoni stattete dem Kasta-Grab in Amphipolis einen Arbeitsbesuch ab und läutete damit die letzte Phase der Verschönerungs- und Restaurierungsarbeiten des Denkmals ein. Ziel ist es, alle Eingriffe bis Ende 2027 abzuschließen.
Aktuell – Diese Arbeiten, für die die Direktion für die Restaurierung antiker Denkmäler des Kulturministeriums verantwortlich ist, betreffen die Restaurierung und Verschönerung eines Teils der Einfriedung und der verstreuten architektonischen Elemente, die Gestaltung des Gehwegs außerhalb der Grabanlage, den Schutz und die Verschönerung des Grabgrabens und generell des letzten Raums, der sogenannten 4, wo die doppelflügelige Marmortür wieder eingebaut wird, die seit der Antike fragmentiert und beschädigt aufgefunden wurde. Ihre Teile wurden von der Direktion für die Erhaltung antiker und moderner Denkmäler des Kulturministeriums konserviert. Ihre Wiedereinbau – ein technisch besonders schwieriges Projekt – stellt das historische Erscheinungsbild des Denkmals wieder her.
Gleichzeitig beginnt die Direktion für Studien und Durchführung von Museumsprojekten des Kulturministeriums in Zusammenarbeit mit dem örtlichen Ephorat mit dem Bau des Museums und der Ausstellungsräume, der öffentlichen Dienstleistungsinfrastruktur und der Realisierung der Routen. Das Besucherempfangsgebäude soll größtenteils eine Höhle sein und mit seiner Hauptansicht zum Denkmal hin sichtbar sein. Der Ausstellungsraum ist organisch mit den Besucherrouten rund um das Denkmal verbunden. Er liegt auf dem Rundweg, der den Hügel umgibt, in unmittelbarer Nähe des Denkmals. Auch durch den energetischen Ansatz des Entwurfs wird eine Anpassung an die natürliche Umgebung erreicht, mit dem Ziel eines möglichst geringen ökologischen Fußabdrucks. Das Gesamtbudget dieser Phase übersteigt 10.000.000 Euro und wird aus dem Regionalen Operationellen Programm Zentralmakedoniens – NSRF 2021–2027 und nationalen Mitteln des Kulturministeriums finanziert.
In ihrer Erklärung sagte Lina Mendoni: „Der heutige Besuch des stellvertretenden Ministerpräsidenten Thanasis Kontogeorgis und des stellvertretenden Regionalgouverneurs von Serres, Panagiotis Spyropoulos, markiert den Beginn der letzten Phase der Konservierungs-, Aufwertungs- und Restaurierungsarbeiten am Grab von Kasta. Unser Ziel ist es weiterhin, das Denkmal bis Ende 2027/Anfang 2028 für alle zugänglich zu machen, auch für Besucher mit Behinderungen. Dank unserer langjährigen, hervorragenden Zusammenarbeit mit der Region Zentralmakedonien – viele Jahre lang mit Apostolos Tzitzikostas und jetzt mit Nana Aidona – wurden alle Projekte in das regionale operationelle Programm des aktuellen NSRP aufgenommen. Aufgrund der Einzigartigkeit des Denkmals dient der Ausstellungsraum der Information der Besucher mit digitalen und multimedialen Anwendungen in Kombination mit den Funden aus dem Grab. Gleichzeitig wird er aber auch den Besuchsablauf regeln, da der begrenzte Raum maximal sechs Personen Zutritt gewährt. Der Grabkomplex am Grab von Kasta ist ein emblematisches Denkmal von großem historischen und archäologischen Wert und Bedeutung, das einen einheitlichen ganzheitlichen Ansatz – Grab, kreisförmige Einfriedung und Grabdenkmal – erfordert, um seinen umfassenden Schutz zu gewährleisten. Das Interesse der Öffentlichkeit – Griechen und Ausländer – an diesem besonderen Denkmal ist besonders groß.
Jedes Mal, wenn ich hierher zurückkehre und den Fortschritt der Arbeiten – die Instandhaltung, die statische Wiederherstellung, die Entfernung der inneren Metallelemente, die während der Ausgrabung angebracht wurden und das Denkmal jahrelang stützten – aufmerksam verfolge, verstehe ich seine Einzigartigkeit und seine enorme historische und archäologische Bedeutung besser.“
Der stellvertretende Minister des Premierministers Thanasis Kontogeorgis gab folgende Erklärung ab: „Derzeit wird im Land ein großes und vielleicht einzigartiges Investitionsprogramm für Kultur entwickelt, das mit nationalen und EU-Mitteln unter der Leitung der Kulturministerin finanziert wird. Wie Sie an ihrer ständigen Präsenz erkennen können, hat sich die kulturelle Landkarte des Landes verändert. Für uns ist Kultur unsere Geschichte, unser Erbe, aber gleichzeitig auch ein Hebel für soziale, wirtschaftliche und regionale Entwicklung. Das Denkmal, das wir heute hier sehen, und wenn es in seiner Gesamtheit enthüllt wird, ist unvergleichlich. Daher ist es unsere Verpflichtung – und der Auftrag des Premierministers –, die grundlegende Infrastruktur für wichtige Denkmäler wie Amphipolis fertigzustellen. Ein typisches Beispiel ist die Straße Drama-Amphipolis, für die in diesen Tagen die Aufforderung zur Abgabe verbindlicher Angebote veröffentlicht wird, damit ein vorläufiger Auftragnehmer gefunden werden kann, in der Hoffnung, dass das Projekt 2026 beginnen kann. Und natürlich, auch wenn es nicht in der Verantwortung und Kompetenz der Regierung liegt, was auch immer unsere Zusammenarbeit mit der lokalen Regierung ersten und zweiten Grades erfordert, Es ist klar, dass wir das tun werden. Wenn wir über solche Denkmäler sprechen, sind Beratung und Diskussion erforderlich.
Zur Autopsie wurde Lina Mendoni begleitet von Thanasis Kontogeorgis, dem stellvertretenden Minister des Premierministers, Theofilos Leontaridis, dem Abgeordneten für Serres, Panagiotis Spyropoulos, dem stellvertretenden Gouverneur von Serres, Olympia Vikatou, der Generaldirektorin für Altertümer und kulturelles Erbe, Themistocles Vlachoulis, dem Leiter der Direktionen für die Restaurierung antiker, byzantinischer und postbyzantinischer Denkmäler, Michalis Lefantzis, dem Leiter der Abteilung für Studien zu antiken Denkmälern, Dimitria Malamidou, dem Leiter des Ephorats für Altertümer von Serres, sowie Beamten des Kulturministeriums.
Nach Amphipolis besichtigte Lina Mendoni in Begleitung des stellvertretenden Ministers Thanasis Kontogeorgis das Projekt, das von der Direktion für die Restaurierung byzantinischer und postbyzantinischer Denkmäler des Kulturministeriums im Kloster Timios Prodromos in Serres umgesetzt wird . Dabei handelt es sich um einen kaiserlich-byzantinischen Klosterkomplex aus dem 13. Jahrhundert. Das Projekt zur Wiederherstellung des Zellengebäudes – des südlichen Feuerflügels – und des Kountiadis-Gebäudes wurde mit 1.800.000 Euro aus dem Regionalen Operationellen Programm Zentralmakedoniens – ESRF 2014–2020 gefördert und vor Kurzem abgeschlossen. Die Arbeiten zur Wiederherstellung des Despotiko-Gebäudes im selben Flügel, zur Restaurierung der Verkündigungskapelle und zur Fertigstellung des Krankenhauses schreiten mit Mitteln in Höhe von 2.100.000 Euro aus dem NSRF 2021–2027 der Region voran, mit dem Ziel, den gesamten Klosterkomplex vollständig zu restaurieren.
Während der Inspektion im Kloster des Heiligen Vorläufers wurde Lina Mendoni von der Generaldirektorin für Altertümer und kulturelles Erbe, Olympia Vikatou, dem Direktor für die Restaurierung byzantinischer und postbyzantinischer Denkmäler, Themistokles Vlachoulis, und Beamten des Kulturministeriums begleitet. (opm)
Λίνα Μενδώνη: «Μοναδική η αξία, η τεράστια ιστορική και αρχαιολογική σημασία του ταφικού συγκροτήματος, στον Τύμβο Καστά, της Αμφίπολης.»
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη πραγματοποίησε επίσκεψη εργασίας στον Τύμβο Καστά, στην Αμφίπολη, σηματοδοτώντας την έναρξη της τελευταίας φάσης των έργων ανάδειξης και αποκατάστασης του μνημείου, με στόχο την ολοκλήρωση του συνόλου των παρεμβάσεων, στο τέλος του 2027.
Οι εργασίες αυτές, την ευθύνη των οποίων έχει η Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, αφορούν στην αποκατάσταση και ανάδειξη τμήματος του περιβόλου και των διάσπαρτων αρχιτεκτονικών μελών, στην διαμόρφωση του περιδρόμου εξωτερικά του περιβόλου του Τύμβου, στην προστασία και ανάδειξη του ορύγματος της ταφικής θήκης και εν γένει του τελευταίου χώρου, του λεγόμενου 4, όπου και θα γίνει η επανατοποθέτηση της δίφυλλης μαρμάρινης θύρας, η οποία, είχε βρεθεί κατακερματισμένη και παραβιασμένη, ήδη από την αρχαιότητα. Τα τμήματά της συντηρήθηκαν από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεώτερων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού. Η επανατοποθέτησή της -έργο ιδιαίτερα δύσκολο τεχνικά- αποκαθιστά την ιστορική εικόνα του μνημείου.
Παράλληλα, η Διεύθυνση Μελετών και Εκτέλεσης Έργων Μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού σε συνεργασία με την τοπική Εφορεία ξεκινούν την ανέγερση του μουσειακού και εκθεσιακού χώρου και των υποδομών εξυπηρέτησης του κοινού, καθώς και την υλοποίηση των διαδρομών. Το κτίσμα υποδοχής των επισκεπτών προβλέπεται να είναι υπόσκαφο στο μεγαλύτερο τμήμα του, με ορατή την κύρια όψη του, προς το μνημείο. Ο εκθεσιακός χώρος συνδέεται οργανικά με τις διαδρομές των επισκεπτών πέριξ του μνημείου. Τοποθετείται επί της κυκλικής διαδρομής που περιβάλλει τον τύμβο, σε άμεση γειτνίαση με το μνημείο. Η προσαρμογή στο φυσικό περιβάλλον επιτυγχάνεται και με την ενεργειακή προσέγγιση του σχεδιασμού, με σκοπό το ελάχιστο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Ο συνολικός προϋπολογισμός της φάσης αυτής ξεπερνά τα 10.000.000 ευρώ και χρηματοδοτείται από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κεντρικής Μακεδονίας- ΕΣΠΑ 2021-2027 και εθνικούς πόρους του Υπουργείου Πολιτισμού.
Στη δήλωσή της η Λίνα Μενδώνη ανέφερε: «Η σημερινή επίσκεψη μας με τον Υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ Θανάση Κοντογεώργη και τον Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Σερρών Παναγιώτη Σπυρόπουλο, σηματοδοτεί την έναρξη της τελευταίας φάσης των εργασιών συντήρησης, ανάδειξης και αποκατάστασης του Τύμβου Καστά. Στόχος μας παραμένει, στα τέλη του 2027 – αρχές του 2028, το μνημείο να αποδοθεί επισκέψιμο και πλήρως προσβάσιμο σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των εμποδιζομένων επισκεπτών και των ατόμων με αναπηρία. Χάρη στη διαχρονικά άριστη συνεργασία μας με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας –για πολλά χρόνια με τον Απόστολο Τζιτζικώστα και τώρα με την Νανά Αηδονά–το σύνολο των έργων εντάχθηκε στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του τρέχοντος ΕΣΠΑ. Εξ αιτίας της ιδιαιτερότητας του μνημείου, ο εκθεσιακός χώρος θα εξυπηρετήσει την ανάγκη ενημέρωσης των επισκεπτών με ψηφιακές και πολυμεσικές εφαρμογές σε συνδυασμό τα όποια ευρήματα από τον Τύμβο, αλλά συγχρόνως θα ρυθμίζει και τη ροή της επίσκεψης στο μνημείο, καθώς ο περιορισμένος χώρος του επιτρέπει την είσοδο, το πολύ σε έξι άτομα. Το ταφικό συγκρότημα στον Τύμβο Καστά αποτελεί ένα μνημείο εμβληματικό, μεγάλης ιστορικής και αρχαιολογικής αξίας και σημασίας, που χρήζει ενιαίας ολιστικής προσέγγισης -τύμβος, κυκλικός περίβολος και ταφικό μνημείο-, ώστε να εξασφαλιστεί η ολοκληρωμένη προστασία του. Το ενδιαφέρον του κοινού- Ελλήνων και ξένων- για το συγκεκριμένο μνημείο είναι ιδιαίτερα μεγάλο.
Κάθε φορά που επιστρέφω εδώ, παρακολουθώντας στενά την πορεία των εργασιών –τη συντήρηση, τη στατική αποκατάσταση, την αφαίρεση των εσωτερικών μεταλλικών στοιχείων που τοποθετήθηκαν κατά την ανασκαφή και για χρόνια στήριζαν το μνημείο– αντιλαμβάνομαι καλλίτερα τη μοναδικότητά του και την τεράστια ιστορική και αρχαιολογική του σημασία του».
Ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργό Θανάσης Κοντογεώργης έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Αυτήν την περίοδο εξελίσσεται στη χώρα ένα μεγάλο και ίσως μοναδικό πρόγραμμα επενδύσεων στον Πολιτισμό, με εθνικούς και ενωσιακούς πόρους, υπό την ηγεσία της Υπουργού Πολιτισμού. Όπως αντιλαμβάνεστε, από την διαρκή της παρουσία, θα έλεγα ότι ο πολιτιστικός χάρτης της χώρας έχει αλλάξει. Για μας ο πολιτισμός είναι η Ιστορία μας, η κληρονομιά μας, αλλά ταυτόχρονα και μοχλός κοινωνικής, οικονομικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Το μνημείο το οποίο βλέπουμε σήμερα εδώ, και όταν αποκαλυφθεί και στην ολότητά του, είναι ασύγκριτο. Επομένως, η δική μας υποχρέωση είναι -και η εντολή του Πρωθυπουργού- να ολοκληρώσουμε τις βασικές υποδομές, που σχετίζονται με σημαντικά μνημεία ,όπως είναι και της Αμφίπολης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο δρόμος Δράμα – Αμφίπολη που, αυτές τις μέρες, δημοσιοποιείται η πρόσκληση για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών, ώστε να υπάρξει προσωρινός ανάδοχος, ευελπιστώντας, το 2026 να ξεκινήσει το έργο. Και βέβαια, ακόμα κιόταν δεν είναι στην ευθύνη και στην αρμοδιότητα της Κυβέρνησης, ό,τι απαιτεί τη συνεργασία μας με την αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού, είναι προφανές ότι θα το κάνουμε. Όταν μιλάμε για τέτοια μνημεία χρειάζεται συνεννόηση και συζήτηση».
Τη Λίνα Μενδώνη συνόδευαν στην αυτοψία ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ Θανάσης Κοντογεώργης, ο Βουλευτής Σερρών Θεόφιλος Λεονταρίδης, ο Αντιπεριφερειάρχης Σερρών Παναγιώτης Σπυρόπουλος, η Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ολυμπία Βικάτου, ο Προϊστάμενος των Διεύθυνσεων Αναστηλώσεων Αρχαίων και Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων Θεμιστοκλής Βλαχούλης, ο Προϊστάμενος του Τμήματος Μελετών Αρχαίων Μνημείων Μιχάλης Λεφαντζής, η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών Δημητρία Μαλαμίδου, καθώς και υπηρεσιακά στελέχη του Υπουργείου Πολιτισμού.
Μετά την Αμφίπολη, η Λίνα Μενδώνη, συνοδευόμενη από τον Υφυπουργό Θανάση Κοντογεώργη, πραγματοποίησε αυτοψία στο έργο που υλοποιείται από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού στη Μονή Τιμίου Προδρόμου Σερρών. Πρόκειται για αυτοκρατορικό βυζαντινό μοναστηριακό συγκρότημα του 13ου αι. Το έργο της ανάκτησης του κτηρίου των κελιών -της νότιας πυρίκαυστης πτέρυγας- και του κτίσματος Κουντιάδη, χρηματοδοτήθηκε με 1.800.000 ευρώ από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κεντρικής Μακεδονίας-ΕΣΠΑ 2014-2020 και ολοκληρώθηκε πρόσφατα. Το έργο της ανάκτησης του κτηρίου του Δεσποτικού στην ίδια πτέρυγα, της αποκατάστασης του παρεκκλησίου του Ευαγγελισμού και της αποπεράτωσης του Νοσοκομείου προχωρεί με πόρους 2.100.000 ευρώ από το ΕΣΠΑ 2021-2027 της Περιφέρειας, με στόχο την πλήρη αποκατάσταση του συνόλου του μοναστηριακού συγκροτήματος.
Στην αυτοψία στη Μονή του Τιμίου Προδρόμου, τη Λίνα Μενδώνη συνόδευαν η Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ολυμπία Βικάτου, ο Διευθυντής Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων Θεμιστοκλής Βλαχούλης και υπηρεσιακά στελέχη του Υπουργείου Πολιτισμού.
