Das Kulturministerium schreitet bei der Restaurierung und Aufwertung des perizentrischen Tempels an der archäologischen Stätte von Maximianoupolis, einer bedeutenden Stadt Thrakiens im Rhodopental, voran.
Aktuell – Das Projekt konzentriert sich auf vier kritische Teile des Tempels: die Marmorikonostase, das nördliche Arkosol, das südliche Arkosol und die südwestliche Ecke des Narthex. Die wichtigsten Probleme, die angegangen werden, sind der mäßige Erhaltungszustand und die kritische strukturelle Pathologie des Denkmals, der Verlust von Baumaterial, Deformationen und Instabilität. Das Projekt mit einem Budget von 1.500.000 Euro wird vom Wiederaufbau- und Resilienzfonds finanziert. Der Tempel besaß Schriftschmuck, der fragmentarisch und in geringer Höhe erhalten ist, sowie reichhaltigen Skulpturenschmuck (Ikonostase, Kanzel), der teilweise an der Stätte erhalten ist. Im Tempel wurden mehrere Gräber aus der Zeit nach dem 11. Jahrhundert identifiziert. Die Stadt wurde nach der Invasion von Zar Johannes Kalogiannis endgültig zerstört. Allerdings war es in der byzantinischen Zeit neben Anastasiopolis-Peritheorio eines der wichtigsten städtischen Zentren Thrakiens.
Kulturministerin Lina Mendoni erklärte: „Die historische Bedeutung von Maximianoupolis ist unbestreitbar, obwohl es im 13. Jahrhundert vollständig zerstört und verlassen wurde. Die Ausgrabungen am perizentrischen Tempel brachten nicht nur wichtige Beweise und die besonderen Merkmale eines großen Monuments zutage, sondern enthüllten auch eine entwickelte Siedlung, in der reiche Proben byzantinischer glasierter Keramik gefunden wurden. Das Projekt befasst sich mit der Restaurierung und Aufwertung des Monuments sowie der Erhaltung seiner Freskendekoration, Böden und Marmorelemente. Organische Teile des Tempels werden restauriert, etwa der Synthrono, die Ikonostase und die Kanzel, während seine Zugänglichkeit verbessert wird. Mit dem Abschluss des Projekts wird der kulturellen Landkarte der Rhodopen ein weiteres wichtiges Monument hinzugefügt.“
Die strukturellen Restaurierungsarbeiten am nördlichen Arkadenbogen umfassen den Schutz der Fresken, die Entfernung loser Materialien und den Wiederaufbau des verlorenen unteren Bogens. Ähnliche Arbeiten zur strukturellen Restaurierung, Entfernung, Vervollständigung und teilweisen Rekonstruktion des verlorenen Bogens werden auch am südlichen Arkadenbogen durchgeführt. In der südwestlichen Ecke des Narthex betreffen die Arbeiten die Entfernung loser Materialien und die Anbringung neuer Materialien. Auf der Grundlage der hydraulischen Studie wird das Management des Regenwasserabflusses in der archäologischen Stätte untersucht, während gemäß der phytotechnischen Studie ein wirksamer Schutz des Denkmals vor einheimischer Vegetation erreicht wird.
Maximianoupolis (später Mosynopolis) war eine befestigte Stadt in der Ägäis-Region Thrakiens, nahe dem heutigen Komotini, die an der Stelle der antiken Siedlung Paisoulai erbaut wurde. Sie wurde von Kaiser Maximian gegründet und erlebte ab dem 4. Jahrhundert n. Chr. eine Blütezeit mit starken Mauern und einer wichtigen kirchlichen Rolle als Sitz eines Bischofs und später eines autokephalen Erzbistums. Vom 7. bis zum 9. Jahrhundert n. Chr. entwickelte sie sich zum Zentrum des byzantinischen Themas von Volero. Im 11. Jahrhundert wurde die Bischofskirche mit einer seltenen unregelmäßigen sechseckigen Form, luxuriösem Marmor und skulpturalen Dekorationselementen sowie einem Baptisterium errichtet. Ausgrabungen (1999–2008) brachten das Denkmal, zahlreiche Gräber und Funde byzantinischer Keramik (12.–13. Jahrhundert) frei. (opm)
Αποκαθίσταται και αναδεικνύεται ο περίκεντρος ναός, στη Μαξιμιανούπολη
Στην αποκατάσταση και ανάδειξη του περίκεντρου ναού στον αρχαιολογικό χώρο της Μαξιμιανούπολης, σημαίνουσα πόλη της Θράκης, στην πεδιάδα της Ροδόπης, προχωρά το Υπουργείο Πολιτισμού.
Το έργο επικεντρώνεται σε τέσσερα κρίσιμα τμήματα του ναού: Το μαρμάρινο τέμπλο, το βόρειο αρκοσόλιο, το νότιο αρκοσόλιο και τη νοτιοδυτική γωνία του νάρθηκα. Κύρια ζητήματα που αντιμετωπίζονται είναι η μέτρια κατάσταση διατήρησης και η κρίσιμη δομική παθολογία του μνημείου, η απώλεια δομικού υλικού, οι παραμορφώσεις και η αστάθεια. Το έργο, προϋπολογισμού 1.500.000 ευρώ, χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ο ναός έφερε γραπτό διάκοσμο, που σώζεται αποσπασματικά και σε χαμηλό ύψος, καθώς και πλούσιο γλυπτό διάκοσμο (τέμπλο, άμβωνας), τμήμα του οποίου διασώζεται στον χώρο. Εντός του ναού έχει εντοπιστεί πλήθος ταφών, που χρονολογούνται μετά τον 11ο αιώνα. Η πόλη καταστράφηκε οριστικά, μετά την επιδρομή του τσάρου Ιωάννη Καλογιάννη. Ωστόσο υπήρξε από τα σημαντικότερα αστικά κέντρα της Θράκης, στη βυζαντινή περίοδο, μαζί με την Αναστασιούπολη–Περιθεώριο.
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Η ιστορική σημασία της Μαξιμιανούπολης είναι αναμφισβήτητη, παρά το γεγονός ότι γνώρισε ολοκληρωτική καταστροφή και εγκαταλείφθηκε τον 13ο αιώνα. Οι ανασκαφές στον περίκεντρο ναό, εκτός από τα σημαντικά τεκμήρια και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενός σπουδαίου μνημείου, αποκάλυψαν και έναν ανεπτυγμένο οικισμό, που παρήγαγε πλούσια δείγματα βυζαντινής εφυαλωμένης κεραμικής. Το έργο αφορά στην αποκατάσταση και την ανάδειξη του μνημείου, καθώς και στη συντήρηση του τοιχογραφικού διακόσμου, των δαπέδων και των μαρμάρινων μελών του. Οργανικά τμήματα του ναού αποκαθίστανται, όπως το σύνθρονο, το τέμπλο και ο άμβωνας, ενώ βελτιώνεται η προσβασιμότητά του. Με την ολοκλήρωση του έργου ένα ακόμη σημαντικό μνημείο προστίθεται στον πολιτιστικό χάρτη της Ροδόπης».
Οι εργασίες δομικής αποκατάστασης του βορείου αρκοσολίου περιλαμβάνουν την προστασία των τοιχογραφημένων τμημάτων του, την καθαίρεση σαθρών υλικών και την αναδόμηση του χαμένου κάτω τόξου. Αντίστοιχες εργασίες, δομικής αποκατάστασης, καθαίρεσης, συμπλήρωσης και μερικής αναδόμησης του χαμένου τόξου, γίνονται και στο νότιο αρκοσόλιο. Στη νοτιοδυτική γωνία του νάρθηκα, οι εργασίες αφορούν σε καθαίρεση σαθρών υλικών και εφαρμογή νέων. Με βάση την υδραυλική μελέτη αντιμετωπίζεται η διαχείριση των όμβριων απορροών στον αρχαιολογικό χώρο, ενώ σύμφωνα με την φυτοτεχνική μελέτη επιτυγχάνεται η αποτελεσματική προστασία του μνημείου από την αυτοφυή βλάστηση.
Η Μαξιμιανούπολη (μετέπειτα Μοσυνόπολη) ήταν οχυρωμένη πόλη της αιγαιακής Θράκης, κοντά στη σημερινή Κομοτηνή, κτισμένη στη θέση του αρχαίου οικισμού Παισούλαι. Ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Μαξιμιανό και άκμασε από τον 4ο αι. μ.Χ., με ισχυρά τείχη και σημαντικό εκκλησιαστικό ρόλο, ως έδρα επισκόπου και αργότερα αυτοκέφαλη αρχιεπισκοπή. Από τον 7ο έως τον 9ο αι. εξελίχθηκε σε κέντρο του βυζαντινού θέματος του Βολερού. Στον 11ο αιώνα ανεγέρθηκε ο επισκοπικός ναός με σπάνιο ακανόνιστο εξάγωνο σχήμα, πολυτελή μαρμάρινα και γλυπτά διακοσμητικά στοιχεία, καθώς και βαπτιστήριο. Οι ανασκαφές (1999–2008) αποκάλυψαν το μνημείο, πλήθος ταφών και ευρήματα βυζαντινής κεραμικής (12ος–13ος αι.).