Das Stammhaus von Mikis und Yiannis Theodorakis in Galatas, Chania, wurde nach Stellungnahme des Zentralrats für moderne Denkmäler (CSNM) zum modernen Denkmal erklärt.
Aktuell/Kultur – Diese Entscheidung ebnet den Weg für die vollständige Restaurierung und Wiederverwendung des historischen Gebäudes. Es soll als Kultur- und Erinnerungsraum dienen, der dem Leben und Werk der beiden Schöpfer gewidmet ist und gleichzeitig die Identität des Ortes stärkt.
Das Theodorakis-Haus, ein einfaches Volkshaus mit Garten, stammt vermutlich aus dem 19. Jahrhundert und befindet sich am Ortsteil „Plakoura“ oder „Alonaki“ in Galatas. Für die Familie Theodorakis war es ein Zufluchtsort und für Mikis von 1949 bis 1954 ein Ort der Ruhe und kreativen Wiedergeburt vor seinem Studium in Paris. Am selben Ort ließ sich der Dichter und Journalist Yannis Theodorakis von den Texten seines Bruders inspirieren, die der griechischen Musik zeitlose Lieder wie „Chathika“ und „Omorfi Poli“ bescherten.
Kulturministerin Lina Mendoni erklärte: „Heute, genau 100 Jahre nach der Geburt von Mikis Theodorakis, ist die Ernennung seines väterlichen Hauses ein Akt des Respekts und der Verantwortung gegenüber dieser emblematischen Figur der griechischen Kultur. In diesem Haus entdeckte Mikis nach den harten Jahren des Exils seine kreative Stimme wieder, während sein Bruder Yiannis Texte schrieb, die vertont wurden und zu symbolträchtigen Liedern wurden. Diese Anerkennung fällt mit der Ausrufung des Jahres 2025 durch das Kulturministerium zum „Mikis Theodorakis-Jahr“ anlässlich seines 100. Geburtstags zusammen. Im Rahmen des Jubiläumsjahres würdigt der Staat das facettenreiche Erbe unseres großen Schöpfers mit einem umfangreichen Aktionsprogramm in Griechenland und im Ausland. Galatas, sein Ort der Wurzeln, Inspiration und Schöpfung, wird sein Werk und seine Erinnerung weiterhin lebendig halten und allen Besuchern offen stehen.“
Das Haus wurde zusammen mit benachbarten Grundstücken, die Mikis Theodorakis persönlich der Gemeinde Chania schenkte, 2016 teilweise restauriert und soll als kultureller Mehrzweckraum dienen, in dem Ausstellungen, Veranstaltungen sowie Forschungs- und Studienaktivitäten stattfinden. Für den Beginn der Restaurierungs- und Wiederverwendungsarbeiten wurden von der Gemeinde Chania über das Programm „Antonis Tritsis“ 350.000 Euro bereitgestellt, während das Kulturministerium das Budget mit einem gleichen Betrag unterstützt, sodass sich die Gesamtsumme auf 700.000 Euro beläuft. Gleichzeitig leitet die Gemeinde Chania den Kauf eines benachbarten Grundstücks ein, das der Bank von Chania gehört, mit dem Ziel, die Funktionalität des Raums zu verbessern. Von dem Gesamtpreis von 200.000 Euro werden 180.000 Euro vom Kulturministerium und 20.000 Euro von der Gemeinde getragen.
Mit der Stellungnahme des KSNM und den parallelen Initiativen des Kulturministeriums und der Gemeinde Chania wird ein lebendiger Kulturkern gebildet, der die fortwährende Verbindung der Öffentlichkeit mit dem Leben, Werk und globalen Erbe von Mikis und Yannis Theodorakis sicherstellt. (opm)
Νεώτερο μνημείο η πατρική οικία των Μίκη και Γιάννη Θεοδωράκη στον Γαλατά Χανίων
Ως νεώτερο μνημείο χαρακτηρίζεται η πατρική οικία του Μίκη και του Γιάννη Θεοδωράκη, στον Γαλατά Χανίων, μετά τη γνωμοδότηση του Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ).
Η απόφαση αυτή ανοίγει τον δρόμο για την πλήρη αποκατάσταση και επανάχρηση του ιστορικού κτηρίου, το οποίο θα λειτουργήσει ως χώρος πολιτισμού και μνήμης, αφιερωμένος στη ζωή και το έργο των δύο δημιουργών, ενισχύοντας παράλληλα την ταυτότητα της περιοχής.
Η οικία Θεοδωράκη, λιτή λαϊκή κατοικία με κήπο, χρονολογείται πιθανότατα στον 19ο αιώνα και βρίσκεται στη θέση «Πλακούρα» ή «Αλωνάκι» στον Γαλατά. Υπήρξε οικογενειακό καταφύγιο των Θεοδωράκηδων και, για τον Μίκη, την περίοδο 1949–1954, χώρος ανάπαυσης και δημιουργικής αναγέννησης, πριν από τις σπουδές του στο Παρίσι. Στον ίδιο χώρο, ο ποιητής και δημοσιογράφος Γιάννης Θεοδωράκης εμπνεύστηκε στίχους που μελοποιήθηκαν από τον αδελφό του, χαρίζοντας στην ελληνική μουσική διαχρονικά τραγούδια, όπως το «Χάθηκα» και το «Όμορφη Πόλη».
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Σήμερα 100 ακριβώς χρόνια από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη ο χαρακτηρισμός της πατρικής οικίας του αποτελεί πράξη σεβασμού και ευθύνης απέναντι στην εμβληματική μορφή του ελληνικού πολιτισμού. Στο σπίτι αυτό, ο Μίκης, μετά τα σκληρά χρόνια της εξορίας, ξαναβρήκε τη δημιουργική του φωνή, ενώ ο Γιάννης, ο αδελφός του, έγραψε στίχους που μελοποιήθηκαν κι έγιναν τραγούδια-σύμβολα. Η αναγνώριση αυτή συμπίπτει με την ανακήρυξη του 2025 από το Υπουργείο Πολιτισμού ως „Αφιερωματικού Έτους Μίκη Θεοδωράκη“, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του. Στο πλαίσιο του επετειακού έτους, η Πολιτεία τιμά την πολύπλευρη παρακαταθήκη του μεγάλου μας δημιουργού, με ένα εκτενές πρόγραμμα δράσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ο Γαλατάς, τόπος ρίζας του, έμπνευσης και δημιουργίας, θα συνεχίσει να κρατά ζωντανό το έργο και τη μνήμη του, παραμένοντας ανοικτός σε κάθε επισκέπτη».
Το σπίτι, μαζί με γειτονικά ακίνητα που δώρισε ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης στον Δήμο Χανίων, αποκαταστάθηκε εν μέρει το 2016 και προορίζεται να λειτουργήσει ως πολυχώρος πολιτισμού, φιλοξενώντας εκθέσεις, εκδηλώσεις και δράσεις έρευνας και μελέτης. Για τη δρομολόγηση των εργασιών αποκατάστασης και επανάχρησης έχουν εξασφαλιστεί 350.000 ευρώ από τον Δήμο Χανίων, μέσω του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης», ενώ το Υπουργείο Πολιτισμού θα ενισχύσει ισόποσα τον προϋπολογισμό, ανεβάζοντας το συνολικό ποσό στα 700.000 ευρώ. Παράλληλα, ο Δήμος Χανίων δρομολογεί την αγορά όμορου ακινήτου, ιδιοκτησίας της Τράπεζας Χανίων, με σκοπό την ενίσχυση της λειτουργικότητας του χώρου. Από το συνολικό τίμημα των 200.000 ευρώ, 180.000 ευρώ θα καλυφθούν από το Υπουργείο Πολιτισμού και 20.000 ευρώ από τον Δήμο.
Με τη γνωμοδότηση του ΚΣΝΜ και τις παράλληλες πρωτοβουλίες του Υπουργείου Πολιτισμού και του Δήμου Χανίων, διαμορφώνεται ένας ζωντανός πυρήνας πολιτισμού που θα διασφαλίσει τη διαρκή σύνδεση του κοινού με τη ζωή, το έργο και την παγκόσμια παρακαταθήκη του Μίκη και του Γιάννη Θεοδωράκη.